Φωτογράφος-Καθημερινή
Φεβρουάριος 2004
Οι νέοι φωτογράφοι επενδύουν συνήθως πολύ χρόνο και κόπο για ένα αποτέλεσμα που (και πάλι συνήθως) είναι κατώτερο από τις προσδοκίες τους. Το ερώτημα που θέτουν τότε στον εαυτό τους και σε όσους τους συμβουλεύουν είναι αν αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται στην απουσία ταλέντου. Συνήθως ακολουθεί το ερώτημα αν πρέπει και αν αξίζει να συνεχίζουν την προσπάθεια. Η πρώτη και αυθόρμητη απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι αφενός ότι ουδέποτε θα καταστεί βέβαιη και αδιαμφισβήτητη η παρουσία τού ταλέντου και ουδέποτε θα είναι δεδομένη και μετρήσιμη η ποιότητα τού αποτελέσματος, ενώ αφετέρου η μόνη αδιαμφισβήτητη βεβαιότητα είναι η χαρά που απορρέει από την ίδια τη δημιουργική διαδικασία και που αποτελεί αναγκαστική προϋπόθεση για την καλλιτεχνική δραστηριότητα. Αυτό όμως που οι νέοι φωτογράφοι δεν αντιλαμβάνονται, είναι πως τις περισσότερες φορές η αποτελμάτωση στην οποία οδηγούνται από την επαναλαμβανόμενη μονοτονία τής μετριότητάς τους δεν οφείλεται στην έλλειψη ταλέντου, αλλά πρωτίστως στην επιλογή λανθασμένης μεθόδου, ή μάλλον στη μη επιλογή μεθόδου. Ο φωτογράφος, λόγου χάριν, που θα βγει να φωτογραφίσει στον δρόμο πρέπει ο ίδιος να έχει από πριν αποφασίσει το είδος των φωτογραφιών που ελπίζει να δημιουργήσει και τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει να δουλέψει. Με λίγα λόγια πρέπει να έχει κάνει πράξη την πεποίθηση πως ό,τι βρίσκεται μπροστά στη φωτογραφική μηχανή είναι αλληλένδετο με αυτόν που βρίσκεται πίσω από τη μηχανή. Και ότι αυτός, ο φωτογράφος, παραμένει δημιουργός ακόμα και όταν φαίνεται πως συλλέγει έτοιμες εικόνες. Η μέθοδος αυτή, που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα πλαίσιο εργασίας που δίνει τους στόχους τής φωτογράφησης και τους πιθανούς τρόπους για την πραγματοποίησή τους, είναι κύρια ευθύνη τού φωτογράφου και το μόνο στοιχείο τής καλλιτεχνικής διαδικασίας που μπορεί ο ίδιος να ελέγξει και να βελτιώσει. Οι καλές φωτογραφίες δεν προκύπτουν ούτε από τύχη, ούτε από έμπνευση. Είναι πάντοτε προϊόν μιας καλλιτεχνικής πειθαρχίας, μιας μεθόδου εργασίας, που επιτρέπει και στην τύχη και στην έμπνευση να αποδώσουν καρπούς. Άλλωστε, η τέχνη είναι πάντοτε συνδυασμός από δεδομένα απολύτως ανεξέλεγκτα και από άλλα απολύτως ελεγχόμενα. Ας ελέγξουμε τα δεύτερα για να ελπίζουμε στα πρώτα.