Φωτογράφος-Καθημερινή
Ιανουάριος 2004
Για τον περισσότερο κόσμο όταν ένας καλλιτέχνης αποτυπώνει φωτογραφικά κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο, το κάνει με τον στόχο να μεταδώσει την οπτική απόδειξη τής αγάπης του. Σύμφωνα λοιπόν με την αντίληψη τής πλειοψηφίας ο φωτογράφος μεταφέρει τα συναισθήματα που τρέφει απέναντι στα θέματα που φωτογραφίζει. Τι ενδιαφέρον όμως θα είχε για τον θεατή τής φωτογραφίας η έκφραση ενός συναισθήματος που ούτε τού απευθύνεται ούτε το νιώθει ο ίδιος; Και ποιος ο λόγος ένας φωτογράφος να κάνει συλλογή οπτικών αποτυπώσεων των συναισθημάτων του, αφού θα ήταν αρκετό να τα ζήσει; Με τη φωτογραφική πράξη ο φωτογράφος στην ουσία επιδιώκει τη μετάλλαξη των συναισθηματικών του αντιφάσεων και αντιθέσεων σε καλλιτεχνικό έργο. Ο θεατής από τη μεριά του ελπίζει ότι από αυτή τη μετάλλαξη εκείνος θα αντλήσει μια πνευματική και αισθητική συγκίνηση. Για να επιτευχθεί όμως η μετάλλαξη (και η εντεύθεν συγκίνηση) πρέπει το έργο να εμπεριέχει έμμεσες ερωτήσεις που δεν επιδέχονται άμεσες απαντήσεις. Γόνιμο επομένως κίνητρο για τον καλλιτέχνη είναι τα πολυσήμαντα και αντιφατικά συναισθήματα. Αυτά δηλαδή που δύσκολα εκφράζονται στην πραγματική ζωή. Όπως είναι, για παράδειγμα, η ταυτόχρονη αίσθηση ότι αγαπάμε, αλλά ότι μπορεί και να μην αγαπάμε. Ότι το ωραίο δεν είναι το αντίθετο τού άσχημου. Ότι ο κόσμος είναι οδυνηρός, αλλά ταυτόχρονα (ή πιθανόν γι αυτό) πανέμορφος. Η εσωτερική δηλαδή σύγκρουση δύο αντιθετικών δυνάμεων γεννάει μια ένταση που ενσωματώνεται στο έργο τέχνης, ένταση στην οποία τελικά οφείλεται η καλλιτεχνική συγκίνηση. Γι αυτό και τα (πολύτιμα για τη ζωή) μονοσήμαντα συναισθήματα δεν αποτελούν ιδανική αφετηρία ενός καλλιτεχνήματος, το οποίο σχεδόν πάντα στηρίζεται σε αντιθέσεις ή αμφιβολίες και όχι σε βεβαιότητες. Οι αντιθέσεις βέβαια οδηγούν στις εντάσεις και προκαλούν τις συγκινήσεις υπό τον όρο να μην εικονογραφούνται, αλλά να μεταμορφώνονται μέσα από την καλλιτεχνική γλώσσα. Γι αυτό και η συναισθηματική ειλικρίνεια ενός δημιουργού πρέπει να μεταφράζεται σε καλλιτεχνική ειλικρίνεια. Στη διαδικασία αυτή ο φωτογράφος ξεχνάει τον εαυτό του προς όφελος τής φωτογραφίας του. Και τα αρχικά συναισθήματά του είναι τόσο περισσότερο παρόντα, όσο περισσότερο έχουν στην πορεία λησμονηθεί.