Φωτογράφος-Καθημερινή
Μάρτιος 2004
Ήμουν πάντοτε αντίθετος με την κυρίαρχη και ταυτόχρονα ισοπεδωτική και μονοσήμαντη παρουσία των βιογραφικών σημειωμάτων. Την αίσθηση αυτή την είχα προτού ακόμα συνειδητοποιήσω και σε προσωπικό επίπεδο την πλασματική και αποπροσανατολιστική λειτουργία τους. Ας πάρουμε σαν παράδειγμα το επάγγελμά μου. Εγώ ο ίδιος εδώ και χρόνια βρίσκομαι σε δυσκολία να το προσδιορίσω με ακρίβεια. Τυπικά είμαι συνταξιούχος δικηγόρος. Το «δικηγόρος» το χρησιμοποιώ μόνον ενώπιον των αρχών και το «συνταξιούχος» μόνον εν μέσω υπερηλίκων. Φωτογραφίζω τακτικά. Έχω κάνει μερικές εκθέσεις και έχω εκδώσει μερικά λευκώματα. Εν τούτοις, διστάζω να χρησιμοποιήσω τον όρο «φωτογράφος», αν τολμήσω να συγκριθώ με αυτούς που θαυμάζω, και αντίστοιχα θα τον χρησιμοποιούσα με περισσή προκλητικότητα απέναντι σε αυτούς που ασχολούνται λιγότερο με τη φωτογραφία τους και περισσότερο με την προβολή τους. Είναι αλήθεια ότι έχω γράψει έξι θεωρητικά βιβλία. Αλλά και πάλι, άγνωστο γιατί, διστάζω να κατατάξω τον εαυτό μου στην πολύ σεβαστή κατηγορία των «συγγραφέων», όπως επίσης αποφεύγω συστηματικά να τοποθετηθώ στη νεφελώδη τάξη των «θεωρητικών». Θα μπορούσα να νιώσω και ολίγον δημοσιογράφος, μια και εδώ και χρόνια έχω αρθρογραφήσει πλειστάκις σε ημερήσια και περιοδικά έντυπα, αλλά πάλι ούτε αυτό γίνεται συστηματικά, ούτε ανήκω τυπικά ή ουσιαστικά στην τέταρτη εξουσία. Προτιμώ να υπογραμμίζω την ιδιότητα τού δασκάλου, αφού αυτή με συντηρεί βιοποριστικά, και αφού σε αυτήν αφιερώνω το μεγαλύτερο μέρος των ενδιαφερόντων και των σκέψεών μου. Δεν υπάρχει βέβαια καταχωρημένο σε χαρτιά το επάγγελμα τού δασκάλου φωτογραφίας. Οι δάσκαλοι φωτογραφίας είναι πρωτίστως φωτογράφοι, ψυχολόγοι, σημειολόγοι, εκδότες κλπ και παρεμπιπτόντως δάσκαλοι φωτογραφίας. Αλλά εκτός αυτού δυσκολεύομαι να χρησιμοποιήσω τη λέξη «δάσκαλος», αφού πρόκειται για μια λέξη με υπερφίαλη προέκταση όταν χρησιμοποιείται εκτός δημοτικού σχολείου. Αλλά και η λέξη «καθηγητής» προϋποθέτει συγκεκριμένες ανώτατες και επίσημες σπουδές. Σπουδές που έχω κάνει μόνον στη Νομική, δηλαδή σε αντικείμενο που δεν διδάσκω. Και σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, και για να μπερδέψω ακόμα περισσότερο τα πράγματα, τελευταία διδάσκω και γράφω σχετικά και με τον κινηματογράφο. Εν κατακλείδι: δεν έχω κάνει συγκεκριμένες σπουδές, δεν περιορίζομαι σε μία δραστηριότητα, δεν κατέχω θεσμική θέση και είμαι συνταξιούχος σε μια ειδικότητα που εδώ και καιρό δεν με αφορά πλέον. Αυτό που εγώ νιώθω πως είμαι και κάνω είναι ότι από μεγάλη ανάγκη και χαρά έχω μόνος μου μάθει μερικά πράγματα, τα οποία μετρούν πολύ για μένα και τα οποία εδώ και καιρό προσπαθώ να μεταδώσω σε ανθρώπους που με εμπιστεύονται. Δεν είναι σίγουρο ότι αυτό μπορεί να συμπληρώσει το κενό στη λέξη «επάγγελμα» που περιλαμβάνεται σε ένα σοβαρό «βιογραφικό σημείωμα». Έχω την αίσθηση πάντως πως σαν κι εμένα υπάρχουν και πολλοί άλλοι. Γι’ αυτό, αν είναι απαραίτητο, ας γράφουμε και ας διαβάζουμε βιογραφικά σημειώματα, αλλά ας μην τους δίνουμε και μεγάλη σημασία. Από σεβασμό στον βιογραφούμενο. Και ας ασχολούμαστε όλοι περισσότερο με τον εμπλουτισμό τού έργου μας και λιγότερο με αυτόν τού βιογραφικού μας.