fbpx

Ο Πλάτων Ριβέλλης με λέξεις και φωτογραφίες*

*Συνέντευξη στη Βασιλική Τζεβελέκου& για την Εφημερίδα των Συντακτών (2013)

Στους μαθητές μου αφιερώνει ο Πλάτων Ριβέλλης τη μονογραφία που φέρει το όνομά του και κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις «Φωτοχώρος». Σύνθετη και δραστήρια προσωπικότητα με πολλές προεκτάσεις και ενασχολήσεις δικηγόρος, φωτογράφος, δάσκαλος και θεωρητικός της φωτογραφίας επιχειρεί ο ίδιος να παρουσιάσει και να προσδιορίσει την ταυτότητά του.

Τι από όλα είναι. Πώς διαμορφώθηκε η προσωπικότητά του και από πού εμπνέεται για τη διδασκαλία του; Με ποιον τρόπο επιλέγει τί και πώς θα φωτογραφήσει; Δίνει τις απαντήσεις μέσα από εκτενή κείμενα, που παραπέμπουν σε προσωπικές απόψεις, αναμνήσεις και φυσικά ένα πλήθος φωτογραφιών, που καλύπτουν όλη την περίοδο της φωτογραφικής του ζωής και δίνουν εύγλωττες πληροφορίες για τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι «οι τοποθετήσεις του Ριβέλλη για τη φωτογραφία και την τέχνη δημοσιεύτηκαν επιτέλους σε μια έκδοση», όπως σωστά επισημαίνει η επιμελήτριά της Ελισάβετ Πλέσσα.

«Αναρωτιέμαι μονίμως τι από όλα είμαι μέσα από τη σύνθετη εικόνα του φωτογράφου, του δασκάλου, του θεωρητικού. Το βρήκα πιο τίμιο και ενδιαφέρον να παρουσιάσω ο ίδιος τον εαυτό μου με έναν κυβιστικό τρόπο, δηλαδή από όλες τις πλευρές μου. Ξεκινάω από την παιδική μου ηλικία γατί εκεί βρίσκονται όλα όσα έχουν επηρεάσει τη διδασκαλία και τις φωτογραφίες μου», λέει ο Πλάτων Ριβέλλης. «Η σειρά από τα συμπυκνωμένα κείμενα παρουσιάζουν τις πεποιθήσεις και τη ζωή μου. Οι αναμνηστικές φωτογραφίες που επέλεξα, είναι κυρίως για να δείξω τη μεγάλη σημασία που έχει για μένα η αναμνηστική φωτογραφία. Δεν είναι πολλές, αλλά ενδεικτικές, καθώς θεωρώ ότι η φωτογραφία ξεκίνησε από την αναμνηστική λειτουργία. Μέσα από τις διαφορετικές φωτογραφικές περιόδους της ζωής μου και με έμφαση σε εκείνες που με ενδιαφέρουν, αναλύω και προσεγγίζω τη φωτογραφία. Αυτός είναι ο λόγος που δίνω στην έκδοση το όνομά μου. Είναι μια αυτοπαρουσίαση. Ο ίδιος παρουσιάζω τον εαυτό μου και μπορώ να πω ότι ένα πράγμα που με ευχαρίστησε είναι ότι οι μαθητές μου βρήκαν πολύ ειλικρινή αυτά που γράφω. Τους έπεισαν. Χάρηκα γιατί σε αυτούς αφιερώνω την έκδοση», καταλήγει.

Σε μεγάλο σχήμα αλλά εύχρηστη, η δίγλωσση έκδοση περιλαμβάνει κείμενα πιο προσωπικά, όπως τα «Ζήτημα ταυτότητας», «Παιδική ηλικία και θάνατος», οι «Γονείς». Ο συγγραφέας γράφει για θέματα που τον απασχόλησαν, όπως «Εθνική ταυτότητα και τέχνη», «Ο φόβος και η θρησκεία» και για τις «Σημαντικές αποφάσεις» που πήρε. Επίσης αναλύει ζητήματα όπως «Η φωτογραφία», «Ο κινηματογράφος», «Η μουσική», «Οι άλλες τέχνες»,

«Η μόρφωση», «Οι δάσκαλοι», «Το όραμα και οι σπουδές» και βέβαια «Η διδασκαλία», «Τα σεμινάρια» κ.ά. Ακόμα θέτει καλλιτεχνικά ερωτήματα, δίνει «Συμβουλές προς φωτογράφους», αλλά και θυμάται τις «Συμβουλές από τους καλλιτέχνες δασκάλους μου». Τα θεωρητικά κείμενο κλείνουν με ένα «Μικρό Μανιφέστο ή Στοιχεία της Καλλιτεχνικής Ταυτότητας των μελών του Φωτογραφικού Κύκλου».

Σχεδόν 170 φωτογραφίες ασπρόμαυρες και έγχρωμες από τη δεκαετία του 50 ως τις μέρες μας ταξιδεύουν το βλέμμα και πληροφορίες για τον Πλάτωνα Ριβέλλη δίνουν 48 ασπρόμαυρες αυτοβιογραφικές.

«Πιστεύω ότι η μονογραφία αυτή κατόρθωσε να ενώσει με επιτυχία τα κομμάτια που αποτελούν το σύνθετο πορτρέτο του Πλάτωνα Ριβέλλη: τις αναμνήσεις, τη φωτογραφία, τη διδασκαλία. Η λιτή αλλά δυνατή αισθητική της έκδοσης, η οποία θεωρώ πως αναδεικνύει διακριτικά την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του Ριβέλλη ως ανθρώπου, ως φωτογράφου και ως δασκάλου, οφείλεται στον εμπνευσμένο σχεδίασμα της Βάσως Αβραμοπούλου. Και θεωρώ επίσης μια ιδιαίτερα ευτυχή συγκυρία για τη φωτογραφία -και όχι μόνο την ελληνική- το γεγονός ότι οι, κατά τη γνώμη μου, σημαντικότατες τοποθετήσεις του Ριβέλλη για τη φωτογραφία, αλλά και την τέχνη γενικότερα δημοσιεύτηκαν επιτέλους σε μια έκδοση δίγλωσση», μας λέει η Ελισάβετ Πλέσσα. κρητικός της τέχνης και επιμελήτρια της έκδοσης.

Δεν είναι ηολλέε. αλλά ενάεικηκέε. καθώ$ θεωρώ όιι π φωτογραφία ξεκίνησε από την αναμνηστική λειτουργία. Μέσα αηότιε διοοορειικέδοωτογρα- σικέδ ηεριόδουδ χιβ ζωήε μκχι και με έμφοση εκεί νεε που με ενδιαφέρουν, αναλύω και προσεγγίζω ιη φωτογραφ». Αυιόδ είναι ο λόγόδ που δίνω στην . έκδοση ιο όνομά μου. Είναι μιο ουκχιαροιχχ'ααη.

0 ίόιοδ πορουαάζω τον εαυτό μου και μπορώ να ηω όπ ένα ηρόγμο ηου με ευχαρίστησε είναι ότι οι μαθητέε μου βρήκαν πολύ ειλικρινή αυτά που γράψω. Τουε έπεισαν. Χάρηκα γιατί οε αυιοΰε αφιερώνω την έκδοση». καταλήγει.

Σε μεγάλο σχήμα αλλά εύχρηστη, η δίγλωσση έκδοση περιλαμβάνει κείμενα πιο ηρασωηκά, άπω* τα «Ζήτημα ταυιότπταϋ». "Παιδική ηλικία και θάνατοε», οι «Τονε8*. Ο συγγραφέα!! γράφει γτα θέματα που τον αποσχάλησαν. όπωί κ Εθνική ταυτότητα και τέχνη*. «Ο σόβο$ και η θρησκεία» και γιο «5 «Σημαντικέ5απο;άοεΐ5» που πήρε. Εηίοη$ αναλύει ζητήματα όηω$ «Η φωτογραφία». «Ο κι- νηυατογράφοϊ». «Η μουσική». «Οι άλλεϊ ιέχνεε*.

«Η μόρφωση». «Οι δάσκαλοι». «Το όραμα και οι σπουδέδ» και βέβαια «Η διδασκαλία». «Τα σεμινάρια* κ.ά. Ακόμα θέτε· καλλιτεχνικά ερωτήματα, δίνει «Ιυμβουλέε προϊ ςωωγρΰαουϊ», αλλά και θυμάτα τΐ5 «Συμβαϋλέδ από του5 καλλιτέχνη δασκάλευε μου», Τα θεωρητικά κείμενο κλείνουν με ένα ♦ Μικρό Μανιφέστο Λ Στοιχεία τπη Καλλιιεχνι- κή$ Ταυτόιηταε των μελών του Φωτογραφικού Κύκλου»

Σχεδόν 170 φωτογροφίεδ ασπρόμαυρε$ και

μαϊ ταξιδεύουν το βλέμμα κοι ηληροφορίεε για τον Πλάτωνα Ριβέλλη δίνουν 48 ασπρόμαυρες α/τοβιογραφκέδ.

■Πιστεύω ότ< η μονογραφία αυτή κατόρθωσε νο ενώσει με επιτυχία τα κομμάιο που αποτελούν το σύνθετο πορτρέτο του Πλάτωνα Ριβέλλη: τιε ανομνήσε*ε. τη φωτογραφία, τη διδασκαλία. Η λιτέ». αλλά δυνατή αισθητική ιη5 έκδοοηε. η οποία θεωρώ πω5 αναδεικνύει διακριτικό την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του Ριβέλλη ωε ανθρώπου. ω$ φωτογράφου κο ωε δασκάλου, οφείλεται στον εμπνευσμένο σχεδίασμά ιη$ Βάσωε Αβραμο- πούλου. Και θεωρώ επίοηδ μ*α ιδιαίτερα ευτυχή συγκυρία για τη φωτογραφία -κοι όχι μόνο την ελληνική- το γεγονόδ 6υ οι. κατά τη γνώμη μου, οημανυκότατεε τοποθετήσετε του Ρβέλλη για τη φωτογροφ'ο. αλλά κα· την τέχνη γενικότερα δημοσιεύτηκαν εηιτέλου$ οε μια έκδοση δίγλωσση», μαε λέει η Ελισάβετ Πλέοσα. κπορικόε τηφ τέχνηε και επιμελΛριο της