Τα Νέα (Επιφυλλίδες)
Κάθε εγκληματική πράξη είναι πρωτίστως μια πράξη βίας. Η εγκληματική όμως βία αποτελεί στην ουσία κορύφωση και διόγκωση τής κοινής καθημερινής βίας, και έχει τις ρίζες της στην κρυμμένη βία των πράξεων και παραλείψεων που γεμίζουν τη ζωή μας. Η εξαφάνιση μερικών απλών -και κατά το παρελθόν εδραιωμένων- αξιών δεν έχει απλώς υποβαθμίσει την ποιότητα τής ζωής, αλλά είναι πιθανόν να έχει συμβάλει (κατά ένα ποσοστό) και στην αύξηση τής μικρής, και εν συνεχεία τής μεγάλης, εγκληματικότητας μέσα από την ευρύτερη ελαστικότητα και ανοχή που έχουν καθιερωθεί για την αντιμετώπιση τής καθημερινής βίας.
Πράξεις ή παραλείψεις που σήμερα συχνά συναντούμε και που πολλοί κατάντησαν να θεωρούν φυσιολογικές, μερικά χρόνια πριν θα προκαλούσαν την οικογενειακή και κοινωνική αποδοκιμασία. Το ψεύδος ή η μικροκλοπή δεν προκαλούν το όνειδος και την αποστροφή που θα γεννούσαν άλλοτε. Ίσως μάλιστα η ενδεχόμενη αντίδραση να οφείλεται μόνον στον κίνδυνο τής αποκάλυψής τους και όχι στην απαξία τής πράξης. Οι συστηματικές λόγου χάριν μικροκλοπές από καταστήματα ή χώρους εστιάσεως φαίνεται πως εξαγνίζονται στα μάτια των περισσοτέρων λόγω τής μικρής οικονομικής αξίας, ενώ αυτή δεν θα έπρεπε να επηρεάζει την ηθική κρίση. Η ποικίλη ρύπανση των κοινών χώρων με επιγραφές ή απορρίμματα είναι σχεδόν αποδεκτή, ειδικά αν περιβάλλεται με πολιτικοκοινωνικές αμφισβητήσεις. Ακόμα όμως περισσότερο συνηθισμένη είναι η ανοχή απέναντι στο οικονομικό έγκλημα, το ηθικώς αξιόποινο τού οποίου έχει από καιρού ατονήσει συμβαδίζοντας με την ποινική του ατιμωρησία, όταν δεν φτάνει και μέχρι τού κοινωνικού θαυμασμού.
Τολμώ μάλιστα να ισχυριστώ ότι η γενικευμένη αγένεια, αυτή που εκφράζεται με την κατάργηση διαφόρων εθιμικών συνηθειών, όπως, για παράδειγμα, να παραχωρεί κανείς τη θέση του στο λεωφορείο όταν εμφανίζεται άτομο μεγάλης ηλικίας, να σέβεται τις ουρές στα ταμεία, να επιτρέπει ευγενικά στον άλλον να προηγείται σε μιαν είσοδο, ή να κάνει χρήση φράσεων και όρων ευγενείας, έχει οδηγήσει σε μια αυξημένη αποδοχή τής βίας. Διότι η καθημερινή αγένεια, καθώς και οι φαινομενικά ανώδυνες μικροκλοπές ή μικροπαραβάσεις, αποτελούν εκδηλώσεις βίας, η οποία δεν απέχει από την εγκληματική παρά μόνον κατά το μέγεθος. Και το μέγεθος δεν είναι διάσταση τής ηθικής.
Από τη στιγμή που ο ηθικός νόμος δεν συνδέεται πλέον με τον ποινικό, καμιά καταστολή η απειλή καταστολής δεν είναι σε θέση να αποτρέψει το έγκλημα. Και η ίδια η κοινωνία που ανησυχεί για την εγκληματική βία έχει ήδη ανεχθεί τη βία στην καθημερινή της απλή, αλλά βαθιά διαβρωτική, εκδοχή. Η κατάργηση των αναστολών, που καλλιεργείται από την παιδική ηλικία, οδηγεί στην εξασθένηση των αμυντικών μηχανισμών τού ατόμου, όταν αυτό βρεθεί αντιμέτωπο με την «ευκαιρία» τής εγκληματικής πράξης. Η σταδιακή επαναφορά των μικρών αξιών είναι πιθανόν να επαναφέρει την απέχθεια για την καθημερινή και φαινομενικά ανώδυνη βία και έτσι να συμβάλει στη μείωση τής προφανέστερης και επίφοβης εγκληματικής βίας.