Όταν εδώ και αρκετά χρόνια, ξεκίνησα να διδάσκω την καλλιτεχνική φωτογραφία, έψαχνα με ενθουσιασμό και πάθος στα τυφλά. Ήμουν γεμάτος βεβαιότητα και πεποιθήσεις που με ζήλο προσπαθούσα να μεταδώσω.
Ότι γνώριζα ήταν αποκάλυψη με το τρομακτικό και μαζί ελπιδοφόρο νόημα της λέξης. Οι μαθητές μου εισέπρατταν τον ενθουσιασμό μου και παρασύρονταν στον στροβιλισμό των καθαρών απόψεων.
Με τα χρόνια η αναζήτηση έγινε πιο επώδυνη και πιο τυφλή. Οι δρόμοι του λαβύρινθου πλήθαιναν αντί να ξεκαθαρίζουν. Και ο δάσκαλος, που ήμουνα, μαζί με τον φόβο του αγνώστου που αντίκρυζε, φορτωνόταν την αγωνία και την ευθύνη για όσους τον ακολουθούσαν.
Όσο όμως ο λαβύρινθος γινόταν πιο πυκνός και οι απαντήσεις πιο δύσκολες τόσο εδραιωνόταν υπόγεια μια αίσθηση ισορροπίας και αλήθειας πιο στέρεης από όλες τις προηγούμενες, αν και χωρίς το καθαρό περίγραμμα εκείνων.
Η αναζήτηση γινόταν τώρα συναρπαστική. Κάθε φωτογραφική εικόνα, αντί να συρρικνωνόταν σε όσα τη συνέθεταν, απλωνόταν μέχρι την οριστική της διάλυση για να με πείσει πως η έρευνα της αλήθειας κρύβεται πέρα από το φαινόμενο και πίσω από το πραγματικό.
Οι καλυμμένες εντάσεις της δημιουργίας άρχισαν να μου γίνονται τόσο πολύτιμες, ώστε έφτασα να αγαπώ μέτριους δημιουργούς συναισθανόμενος τη σχέση τους με τη διαδικασία. Ένιωσα ότι η φωτογραφία δεν μιλάει για τίποτα ακριβώς επειδή περικλείει τα πάντα.
Τώρα πια γνώριζα περισσότερα και σε πιο κρυφές περιοχές. Οι αισθήσεις μου όταν κοίταζα μια φωτογραφία λειτουργούσαν σε ταυτόχρονη και στενή συνεργασία με το μυαλό και το υποσυνείδητο μου. Την ανέλυα με μεγαλύτερη δυσκολία, γιατί έβλεπα ευκολότερα έξω από τις άκρες της.
Τότε περίπου άρχισε και το διδακτικό μου μαρτύριο. Απέναντι στα μάτια που με κοίταζαν, ένιωθα πλέον ένοχος. Γιατί, ενώ ήξερα περισσότερα και βαθύτερα βρισκόμουν σε αδυναμία να χειριστώ έναν αποδεικτικό, άρα ευθέως μεταδοτικό λόγο. Τα λόγια μου με οδηγούσαν σε μεταφορές και αναλογίες την ώρα που η φωνή μου αντηχούσε ειρωνικά. Μια διδασκαλία μέσα από τη σιωπή με σύμμαχο και όχι αντίπαλο τον χρόνο έγινε η βαθύτερη επιθυμία μου. Ένιωσα όπως ο καλλιτέχνης που γνωρίζει κάτι βαθιά μέσα του και προσπαθεί μια ζωή να το πει με λόγια ή ήχους ή χρώματα και, όταν το αντικρύσει ή το ακούσει συνειδητοποιεί πως ένα μικρό μόνο μέρος του απέδωσε. Τα λόγια μου, αν και ορθά, εξέφραζαν πλέον σε μένα το ίδιο την αυτοαναίρεσή τους.
Ίσως, όμως, αυτό να είναι τελικά η διδασκαλία και μετάδοση γνώσεων. Ένας τρόπος, μια μέθοδος να οδηγηθούμε στον δρόμο της αναζήτησης, να πιστέψουμε σε ό,τι αδυνατούμε να εκφράσουμε, να αποδεχτούμε, το άγνωστο και το μυστήριο. Κι έτσι να κτίσουμε σιγά σιγά πεποιθήσεις που θα στηρίζονται σε βαθιές και άφατες αλήθειες, που ενώ πιστεύουμε την ύπαρξή τους, θα τους επιτρέψουμε να κινούνται στη σκιά. Διδασκαλία της αμφιβολίας πάνω σε υπόγειες βεβαιότητες.