fbpx

Στοιχεία ταυτότητας

17-1-94

Η κοινωνία μας επιβάλλει με το επιχείρημα της προστασίας που μας προσφέρει, μια σειρά από μικρούς, αλλά εξαιρετικά πιεστικούς εξαναγκασμούς. Πρωταρχική θέση ανάμεσά τους έχουν εκείνοι που σχετίζονται με την ταυτότητά μας. Όλες εκείνες οι χρονολογίες, οι τόποι, τα ονόματα και οι ιδιότητες που καταλήγουν να συνιστούν την ύπαρξή μας, και να μας συνοδεύουν μέχρι το θάνατο με την ίδια σκληρότητα που το πράττει και η εξωτερική μας εμφάνιση.

Κι αν μερικά στοιχεία, όπως το όνομα ή η διεύθυνση κατοικίας, έχουν προκαλέσει κατά καιρούς ελάχιστες αντιδράσεις, με εξαίρεση τη δικαιολογημένη αγανάκτηση των γυναικών, των οποίων το επώνυμο εκφράζεται σε γενική κτητική και μάλιστα του έτσι κι αλλιώς, εναλλάξιμου συζύγου, τι πρέπει κανείς να πει για την επίμονη μνεία του θρησκεύματος, ή του επαγγέλματος; Αλλά και πάλι, αν για το πρώτο πολλές και δίκαιες φωνές σηκώθηκαν τελευταία για να υπογραμμίσουν τόσο την αντισυνταγματικότητα αυτής της θρησκοτυπομανίας όσο και την αδικία να προσδιορίζεσαι από μια παράμετρο διαρκούς και επώδυνης αμφιβολίας, σχεδόν κανείς δεν έχει αντιδράσει για την καταπίεση της προσωπικότητας που συνιστά η συνοδεία του ονόματός μας με τον επαγγελματικό μας προσδιορισμό.

Η ανθρώπινη προσωπικότητα είναι τόσο σύνθετη, ώστε κάθε προσπάθεια ορισμού της από τυπικά και εξωτερικά στοιχεία δημιουργεί μια ψευδαίσθηση πληροφορίας και καταλήγει στην καταπίεσή της, αφού αυτή συχνά προσπαθεί να καθοριστεί τοποθετούμενη θετικά ή αρνητικά απέναντι στα στοιχεία που την προσδιορίζουν. Αν προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε από το καθιερωμένο περιεχόμενο των ποικίλων επαγγελματικών ορισμών, θα αντιληφθούμε ότι υπάρχουν άλλες τόσες ή και περισσότερες κατηγορίες μη προσδιορίσιμες. Όπως και ότι τόσα και τόσα επαγγέλματα κοινωνικώς καθιερωμένα και αποδεκτά ηχούν αντιφατικά, όταν η ουσία τους βρεθεί αντιμέτωπη με τον βιοπορισμό που υπόσχονται, όπως «δικαστής», «ποιητής» ή «δάσκαλος».

Μεγάλη όμως ευθύνη φέρουν και τα πανεπιστήμια, που κατά παράξενο τρόπο έχουν διεθνώς συμφωνήσει πως διδάσκουν επαγγέλματα και προετοιμάζουν επαγγελματίες και πως δεν διδάσκουν πολιτισμό ούτε προετοιμάζουν καλλιεργημένους πολίτες. Η κοινωνική και οικονομική καταξίωση ταξινομημένη σε αυθαίρετη, δήθεν αξιοκρατική, κλιμάκωση δημιουργεί συμπλέγματα σε γυναίκες που ασχολούνται με τα του οίκου να δηλώσουν αυτό ως απασχόληση, σε χειρώνακτες έναντι των διανοουμένων ή σε δημοδιδασκάλους έναντι των καθηγητών.

Η ζωή από μόνη της είναι δύσκολη, και η κοινωνική προσαρμογή ακόμα δυσκολότερη. Ο αγώνας του ατόμου να είναι άνθρωπος είναι επώδυνος και η αγωνία να τον εξισορροπήσει με την ανάγκη βιοπορισμού ακόμα πιο οδυνηρή. Γι αυτό λοιπόν θα ονειρευόμουνα μια ταυτότητα με δύο λέξεις: Άνθρωπος – Βιοπαλαιστής και ένα βιογραφικό σημείωμα που θα υπογράμμιζε και θα έκλεινε μιαν ολόκληρη ζωή.