fbpx

Καρυκεύματα και Τίτλοι Ευγενείας

Φωτογράφος-Καθημερινή

Δεκέμβριος 2004

Είναι κοινός τόπος να αναφέρεται κανείς στις αδύναμες βάσεις τής φωτογραφίας, καθώς και στα συμπλέγματα κατωτερότητας εκείνων που ασχολούνται με αυτήν, τα οποία βεβαίως ουδόλως συμβάλλουν στη δημιουργία ισχυρότερων βάσεων.

Η σύντομη ιστορία της, η εδραιωμένη για χρόνια περιφρόνησή της από τις άλλες τέχνες, η αντιθέτως ευρύτατα αποδεκτή επαγγελματική εφαρμογή της, η τόσο διαδεδομένη ερασιτεχνική της διάσταση, η τεχνική της ευκολία και άλλα πολλά συνέβαλαν ώστε οι ασχολούμενοι με τη φωτογραφία να νιώθουν κοινωνικά υποβαθμισμένοι και καλλιτεχνικά περιθωριακοί.

Η σχετικά πρόσφατη καλλιτεχνική και κοινωνική αναβάθμιση τής φωτογραφίας έδωσε στον κόσμο της την ευφορία τής αποδοχής και την ελπίδα τής καθιέρωσης. Μόνο που οι άνθρωποι της κινδυνεύουν να υποστούν τις συνέπειες τού διψασμένου που φτάνει στην όαση με τη δηλητηριασμένη λίμνη, ή τού νεόπλουτου που εκδικείται τα χρόνια τής παιδικής του φτώχειας, ή του άσημου που γεύεται τη μέθη τής πρώτης του δημοσιότητας.

Γι’ αυτούς όλα είναι καλά και ικανά για να τους τραβήξουν από την χρόνια απομόνωσή τους. Αρκεί να τονίζεται η παρουσία τής φωτογραφίας με όσο δυνατόν περισσότερες αφορμές και κυρίως να μην απουσιάζει από τους χώρους παρουσίας των άλλων τεχνών. Αλίμονο αν, τώρα που διαμορφώνονται οι τίτλοι ευγενείας της, τής στρέψουν την πλάτη τα παλιά τζάκια τής τέχνης. Φωτιά και κατάρα σε όποιον τολμήσει να αντισταθεί στο ρεύμα τής προβολής της.

Αυτό όμως που οι άνθρωποι τής φωτογραφίας, τουλάχιστον οι περισσότεροι, φαίνεται να αγνοούν είναι ότι η κατάκτηση κάθε θέσης, και πολύ περισσότερο των τίτλων που θα εκφράζουν την ουσιαστική «ευγένεια» ενός μέσου, προϋποθέτει αυστηρότητα στις επιλογές, εμμονή στις ιδιαιτερότητες και επιμονή και αντοχή στον χρόνο. Αν η φωτογραφία καταλήξει καλλιτεχνικό καρύκευμα, θα έχει κάψει τα χαρτιά της προτού καλά-καλά ξεκινήσει την πορεία της για την κατάκτηση τού καλλιτεχνικού σεβασμού και τής κοινωνικής αποδοχής. Όσο πιο δυνατά τραγουδούν οι σειρήνες τής προβολής, τόσο πιο ερμητικά πρέπει να βουλώνουμε τα αυτιά μας και τόσο πιο ουσιαστικά να ασχολούμαστε με την ανάπτυξη των ιδιαίτερων και ουσιαστικών χαρακτηριστικών τής φωτογραφίας. Το «νταβαντούρι», ο «σαματάς», το «τζέρτζελο», το «lifestyle», προσεγγίσεις τόσο γοητευτικά ή αποκαρδιωτικά σημερινές, μπορεί και να μη βλάψουν τις άλλες τέχνες. Οι βάσεις τους αντέχουν. Για τη φωτογραφία όμως μπορεί να γίνουν η καταδίκη της.