fbpx

061. Αισιοδοξία, έκπληξη, μαγεία

Δευτέρα, 27 Φεβρουαρίου 2017 09:00

Το εξηκοστό πρώτο video των "Μικρών Μονόλογων από τον Πλάτωνα Ριβέλλη για τη Φωτογραφία και την Τέχνη" (σειρά 2η, 2017).

Αισιοδοξία, έκπληξη, μαγεία

Η τέχνη είναι από μόνη της μία πράξη αισιοδοξίας. Ο καλλιτέχνης ακόμα και ο πιο πεσιμιστής την ώρα που κάνει ένα έργο τέχνης, το γεγονός ότι ασχολείται να κάνει ένα έργο τέχνης είναι μια πράξη αισιοδοξίας. Κατά συνέπεια το αποτέλεσμα είναι πάντα ανυψωτικό, απογειωτικό. Εάν στη φωτογραφία όμως ασχοληθούμε με ένα θέμα που είναι προφανώς θέμα αποτύπωσης της δυστυχίας, είναι πολύ πιο δύσκολο, σχεδόν σπάνιο, να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από την αληθοφάνεια της δυστυχίας και να βγάλουμε προς τα έξω μία καλλιτεχνική αισιοδοξία, όχι μία πραγματική ελπίδα, διότι η ελπίδα δεν είναι αισιοδοξία. Άρα σπανίως μια φωτογραφία που αποτυπώνει τη δυστυχία μπορεί να είναι μια καλή φωτογραφία από καλλιτεχνικής απόψεως. Μάλιστα ο Winogrand έλεγε ότι η δυστυχία στη φωτογραφία μοιάζει πάντα ωραία. Τώρα αυτό το αισιόδοξο μήνυμα του έργου τέχνης κρύβει μέσα του και άλλα δύσκολα πράγματα που πρέπει να καταλάβει ο φωτογράφος. Το πρώτο είναι ότι κρύβει πάντα μια έκπληξη γιατί βασικό στοιχείο της αισιοδοξίας του καλλιτέχνη απέναντι στον κόσμο είναι να βλέπει τον κόσμο κάθε μέρα που ξυπνάει, παρά τις δυσκολίες που αναμφισβήτητα διαπιστώνει, με ένα μάτι αισιοδοξίας. Ο Pasolini έλεγε αν το πρωί ξυπνήσεις και η φύση σού φανεί κάτι φυσικό, έχεις τελειώσει, πρέπει να σου φαίνεται κάτι ιερό. Άρα πρέπει ο φωτογράφος να διατηρήσει την έκπληξη του απέναντι στα πράγματα. Στην πραγματικότητα, θα έλεγα, δεν χρειάζεται καν να τα ξέρει πολύ καλά. Πρέπει να του φαίνονται καινούργια, να του φαίνονται γοητευτικά, να του φαίνονται ανερμήνευτα. Αυτό υπάρχουν πολλοί τρόποι να το εξασφαλίσει, οι πιο βασικοί είναι μέσα από την καλλιτεχνική διαδικασία της φωτογραφίας, για την οποία θα μιλήσουμε κάποια επόμενη φορά. Το άλλο πράγμα που κρύβει η αισιόδοξη πράξη της τέχνης είναι τη μαγεία. Κανείς δεν ασχολείται με την αποτυπωμένη πραγματικότητα, όταν έχει μπροστά του τη ρεαλιστική πραγματικότητα. Αυτή την ίδια την πραγματικότητα. Άρα αυτό που ανασύρει ο φωτογράφος από την αποτύπωση της πραγματικότητας είναι μια κρυμμένη μαγεία, άρα πρέπει να διατηρήσει την έκπληξη απέναντι στην πραγματικότητα για να μπορεί να ανιχνεύσει την μαγεία. Να αναφερθούμε πάλι σε έναν μεγάλο καλλιτέχνη τον Tennessee Williams όταν είχε βάλει την ηρωίδα του να πει: δεν με ενδιαφέρει η πραγματικότητα με ενδιαφέρει η μαγεία. Άρα η μαγεία, η έκπληξη, η αισιοδοξία είναι βασικά στοιχεία του δημιουργού και πρέπει να βρει τρόπο να τα διαφυλάξει