fbpx

032. Τέχνη και εθνική ταυτότητα

Δευτέρα, 08 Αυγούστου 2016 09:00

Το τριακοστό δεύτερο από τη σειρά videos "Μικροί Μονόλογοι από τον Πλάτωνα Ριβέλλη για τη Φωτογραφία και την Τέχνη".

Τέχνη και εθνική ταυτότητα

Συχνά έχω ακούσει ότι αφού είμαστε Έλληνες πρέπει να κάνουμε φωτογραφία που να έχει σχέση με την Ελλάδα, ότι η εθνική μας ταυτότητα μετράει και διάφορες άλλες τέτοιες -για μένα προσωπικά- αρλούμπες. Και θα εξηγήσω γιατί λέω τη λέξη αρλούμπες. Ο καθένας από μας μπορεί να έχει μια υπηκοότητα, μπορεί να ανήκει σε ένα έθνος, μπορεί να είναι πολίτης μιας χώρας, αλλά είναι και άλλα πολλά πράγματα ταυτόχρονα που τον καθορίζουν. Είναι η σεξουαλική του ταυτότητα, είναι οι πεποιθήσεις του σχετικά με τα πολιτικά κόμματα, με τις ποδοσφαιρικές ομάδες -δεν είναι τυχαίο ότι τα βάζω αυτά μαζί- και για πολλούς αυτά είναι πολύ σοβαρά, είναι η μικρή ιδιαίτερη του πατρίδα, από ποιο μέρος αυτής της πατρίδας προέρχεται, είναι ο τρόπος που μεγάλωσε, είναι πάρα πολλά που συνθέτουν μία πολύπλοκη ταυτότητα, μία ταυτότητα που δεν έχει την ανάγκη, ούτε οφείλει, να περιορίζεται μόνο στην εθνική ταυτότητα. Η τέχνη είναι ένας τρόπος, ίσως ο πιο πολύπλοκος, ο πιο σύνθετος, ίσως ο ιδανικός να εκφράζεται αυτή η πολύπλοκη και σύνθετη ταυτότητα του ατόμου πέρα από τη θρησκευτική του, σεξουαλική του και εθνική του ταυτότητα. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι λάθος να περιμένουμε οι φωτογραφίες μας να έχουν μία τέτοια ταυτότητα και όχι αυτό που κανονικά θάπρεπε να περιμένουμε, δηλαδή τη σύνθετη υπογραφή ενός ανθρώπου. Οι επιρροές που έχουμε πλέον προέρχονται από πάρα πολλές κατευθύνσεις. Μουσικές, κινηματογραφικές ταινίες, βιβλία, ήρωες, που δεν είναι μόνον του εθνικού μας χώρου, και αυτό είναι πολύτιμο. Για τον καθένα έχει άλλη βαρύτητα η μουσική που ακούει. Άλλη βαρύτητα η παιδική του ηλικία. Δεν είναι σωστό να τα περιορίζουμε, να τα ισοπεδώνουμε κάτω από την εθνική ταυτότητα. Αυτό δυστυχώς ωφελεί πάρα πολύ την αγορά της τέχνης, την αγορά της φωτογραφίας, τις γκαλερί, διότι εκεί μέσα στο χάος της αγοράς βολεύει πάρα πολύ ο κάθε φωτογράφος να είναι εκπρόσωπος μιας εθνικής προέλευσης και οι φωτογραφίες του να δείχνουν ακριβώς αυτό από το οποίο ο καθένας προέρχεται. Αυτό γίνεται τότε όχι προσωπική δημιουργία, αλλά διαφήμιση που κουβαλάει μηνύματα που περιμένει να ακούσει ο άλλος, δηλαδή περιμένει ποια θα είναι τα θέματα και τα ενδιαφέροντα ενός Αφρικανού φωτογράφου, ενός Βορειοαμερικανού, ενός Νοτιοαμερικανού κοκ. Αλλά τότε ο φωτογράφος από καλλιτέχνης και από σύνθετη προσωπικότητα γίνεται προϊόν και δεν νομίζω ότι είναι αυτό που θέλουμε.