fbpx

Έκθεση ΠΙΟΠ 2013

Σάββατο, 26 Ιανουαρίου 2013 19:00

Έκθεση ΠΙΟΠ 2013

Φωτογραφίες από τα Μουσεία
του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς 

Έκθεση φωτογραφίας τού Πλάτωνα Ριβέλλη
στην Τεχνόπολη τού Δήμου Αθηναίων

26-1-13 / 23-2-13 

Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα - Μουσείο Ελιάς και Λαδιού στη Σπάρτη - Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στη Μυτιλήνη - Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία -Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα στον Βόλο - Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί - Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο

Όπως οι περισσότεροι φωτογράφοι της γενιάς μου, υιοθέτησα και εγώ τη φωτογραφική ψηφιακή τεχνολογία. Η αλλαγή αυτή συνοδεύτηκε από λίγες εκπλήξεις και από μερικά προβλήματα, αλλά -τουλάχιστον σε μένα- προσέφερε ασυγκρίτως περισσότερα πλεονεκτήματα. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζω τη δυνατότητα να επιλέγω την έγχρωμη φωτογραφία, χωρίς να αποκλείω την ασπρόμαυρη εκδοχή της. Το παράξενο είναι ότι μέχρι τη στιγμή που επέλεξα οριστικά τον ψηφιακό αισθητήρα, δεν είχα -ούτε καν πειραματικά- ασχοληθεί με το χρώμα στη δική μου φωτογραφία. Δεν ήταν ζήτημα απέχθειας, απλώς δεν είχα νιώσει την ανάγκη. Ήταν άλλωστε πολλά και ενδιαφέροντα τα άλυτα προβλήματά μου σχετικά με τη φωτογραφία ως γενικότερο φαινόμενο, ώστε δεν θεωρούσα σκόπιμο να προσθέσω άλλο ένα, όταν μάλιστα δεν το αποζητούσα. Σήμερα, μπορώ να πω ότι η (από το παράθυρο λόγω ψηφιακής τεχνολογίας) εισβολή τού χρώματος στη φωτογραφία μου έχει εμπλουτίσει τους φωτογραφικούς προβληματισμούς μου και έχει κάνει πιο συνειδητές τις ασπρόμαυρες επιλογές μου.

Την τελευταία (ολοκληρωτικά ψηφιακή) διετία τής φωτογραφίας μου, παράλληλα με τις έγχρωμες λήψεις που σποραδικά επιλέγω και συγκεντρώνω για το σύνολο τής δουλειάς μου, ασχολήθηκα μεθοδικά με δύο μόνο θέματα τα οποία και φωτογράφισα υιοθετώντας κυρίως το έγχρωμο αποτέλεσμα και μάλιστα με απόφαση που τις περισσότερες φορές προηγήθηκε των λήψεων. Το πρώτο αφορούσε τα ξωκλήσια της συριανής υπαίθρου και το δεύτερο τα θεματικά μουσεία τού Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Παραδόξως, όσον αφορά τον τρόπο που τα προσεγγίζω φωτογραφικά, τα δύο αυτά θέματα συναντώνται και συγγενεύουν, αφού ούτε στην περίπτωση των εκκλησιών ο έγχρωμος διάκοσμος αντιμετωπίζεται ως ακριβής πληροφορία τού λατρευτικού χώρου, ούτε σε εκείνη των μουσείων οι λεπτομέρειες των κτιρίων ή των εκθεμάτων επιχειρούν να αναφερθούν στη λειτουργία τους ως μουσειακών δειγμάτων.

Η φωτογράφιση των μουσείων, το αποτέλεσμα τής οποίας για πρώτη φορά εκτίθεται, έγινε με την αφορμή μιας σειράς επτά όμοιων σεμιναρίων με θέμα την τέχνη τής φωτογραφίας, τα οποία παρέδωσα, με την αποκλειστική χορηγία τού ΠΙΟΠ, στα ισάριθμα θεματικά μουσεία που το Ίδρυμα τής Τράπεζας Πειραιώς έχει σχεδιάσει, κατασκευάσει και εξοπλίσει και τα οποία με την ευθύνη και με τις δαπάνες του λειτουργούν σε διάφορες περιοχές τής Ελλάδας. Αν δεν κάνω μάλιστα λάθος, μαζί με το Βιομηχανικό Μουσείο τής Ερμούπολης, τα μουσεία αυτά αποτελούν τα μοναδικά δείγματα στη χώρα μας βιομηχανικών μουσείων και αποτελούν τους προδρόμους και τα φωτεινά παραδείγματα για το νέο μουσείο τής Τεχνόπολης, στα εγκαίνια τού οποίου συμμετέχει και η παρούσα έκθεση.

Η φωτογράφιση δεν έγινε με επαγγελματική πρόθεση, ούτε με την επιθυμία να αποτυπώσω και να ενημερώσω. Ήταν περισσότερο το αποτέλεσμα τής χαράς και τής έκπληξης, τις οποίες γέννησαν αφενός η παρουσία, στα μάλλον απομακρυσμένα αυτά μέρη, εκατοντάδων ανθρώπων που συγκεντρώθηκαν για τη διδασκαλία μου και αφετέρου η γνωριμία μου με ένα έργο του οποίου η αισθητική ποιότητα και η λειτουργική τελειότητα εξέφραζαν όλες τις αρετές που ο τόπος μας διαθέτει και μπορεί να αξιοποιήσει και τις οποίες τις περισσότερες φορές προδίδει.

Αντί λοιπόν να δώσω έμφαση στην άψογη και άκρως επιστημονική εξωτερική εικόνα των μουσειακών χώρων και εκθεμάτων, άφησα τον εαυτό μου να παρασυρθεί από την ομορφιά των αρχιτεκτονημάτων, από τη γοητεία των χώρων και από τα σκηνογραφικά παιχνίδια των αντικειμένων. Το χρώμα ήταν το εργαλείο για να μεταφέρω την αισθητική ονειροπόληση που μου προκάλεσαν τα κτίσματα και συνάμα τη θεατρικότητα και το παιγνιώδες τής μουσειολογικής αφήγησης. Θεώρησα, χωρίς -το ομολογώ- επιχειρήματα ότι μόνον όταν το χρώμα παύει να υπηρετεί την αλήθεια γίνεται ενδιαφέρον. Χρησιμοποίησα το χρώμα για να μεταφέρω τη χαρά μου και για να αποκαλύψω ότι αυτή η χαρά όφειλε την ύπαρξή της σε κάτι απόλυτα υπαρκτό, αλλά όχι άμεσα φανερό. Οι λίγες φορές που προτίμησα την ασπρόμαυρη εκδοχή ήταν όταν το χρώμα με δέσμευε σε μια πολύ αυτονόητη και όμορφη φυσική πραγματικότητα, ή όταν η επιθυμία μου να οδηγήσω στα άκρα μια εικαστική επέμβαση σκόνταφτε στο εμπόδιο τής χρωματικής αληθοφάνειας. Συνειδητά επίσης περιόρισα τον τεχνολογικό εξοπλισμό μου σε μια μόνο απλή μηχανή και έναν μόνο (ελαφρώς ευρυγώνιο) φακό, έτσι ώστε να παραμείνω αφοσιωμένος στο αντικείμενο και απορροφημένος από το περιβάλλον.

Οι δημιουργοί των μουσείων, αρχιτέκτονες και μουσειολόγοι, προσπάθησαν -και πέτυχαν- να αναδείξουν σε κάθε ένα από τα μουσεία την ιδιαιτερότητα των μουσειακών στόχων και τη μοναδικότητα των χώρων. Με απόλυτο αυθορμητισμό και χωρίς ειδική σκέψη παραμέρισα την επιτυχία τους και ενοποίησα τα μουσεία εντάσσοντας τις εικόνες τους στο παιχνίδι τής χαράς μου. Με όλα τα μουσεία μαζί έφτιαξα ένα δικό μου φανταστικό παιχνίδι, πρισματικές εκδοχές τού οποίου αποτελούν οι φωτογραφίες αυτής της έκθεσης. Ίσως θα έπρεπε να ζητήσω συγγνώμη από όλους αυτούς τους υπέροχους συντελεστές, το έργο των οποίων δεν αποτύπωσα, αλλά χρησιμοποίησα. Μπορεί όμως έτσι να αποδεικνύω ακόμα καλύτερα ότι κάτι που έγινε με πάθος και γνώση εμπεριέχει την ίδια του την υπέρβαση.

Πλάτων Ριβέλλης


Εγκαίνια