Πριν την ανάγκη της δημιουργίας υπάρχει φυσικά η ανάγκη της επιβίωσης. Έτσι, καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά την απορία και την αγωνία πολλών νέων φωτογράφων που αγαπούν τη φωτογραφία, αλλά που θέλουν και ελπίζουν ταυτόχρονα να βιοποριστούν από αυτή, να ζήσουν από αυτή. Δεν έχω καμία απάντηση να δώσω σε αυτή την αγωνία, ούτε καν συμβουλή. Θα έλεγα όμως ότι πρέπει να σκεφτούν είτε να διαχωρίσουν αυτές τις δύο ανάγκες, να τις στεγανοποιήσουν και να τις προφυλάξουν -και το κάνουν πολλοί νέοι στον κόσμο σήμερα- για παράδειγμα στεγανοποιούν το οκτάωρο της εργασίας τους, αρκούνται στα λίγα που θα τους αποδώσει οικονομικά και διαθέτουν τον υπόλοιπο χρόνο του ημερονυκτίου για να ασχοληθούν με αυτό που αγαπούν, με την προσωπική τους δημιουργία. Εάν πάλι επιχειρήσουν να μπλέξουν τις δύο δραστηριότητες και τους δύο στόχους, τον δημιουργικό και τον επαγγελματικό, θα πρέπει να βάλουν ως πρώτο, να δώσουν προτεραιότητα στον δημιουργικό. Και να ελπίζουν ότι μπορεί να αποδώσει κάτι και επαγγελματικά. Δεν είναι εύκολο, είναι σπάνιο, ειδικά στον χώρο της φωτογραφίας, επειδή η φωτογραφία έχει ένα πολύ έντονο, δυνατό, διαδεδομένο, καθιερωμένο, εφαρμοσμένο, εμπορικό κομμάτι με τους δικούς του απόλυτους νόμους και μάλιστα όπως είναι σήμερα σε έναν χώρο όπου οι νόμοι της αγοράς είναι και πολύ καλά διαμορφωμένοι και πολύ ισχυροί, έτσι ώστε να μην αφήνουν πολλά περιθώρια στους προσωπικούς νόμους που ο καθένας βάζει στη δημιουργία του. Μια κάποια εποχή, παλιά, ίσως αυτό να γινόταν. Σήμερα είναι εξαιρετικά σπάνιο, εξαιρετικά δύσκολο. Στην περίπτωση που δημιουργεί κανείς, πελάτης είναι ο ίδιος. Και Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει. Αυτός είναι το κέντρο της δημιουργίας. Αν τώρα θεωρήσει κανείς, ότι πουλώντας επ’ αμοιβή αυτό το προϊόν της δημιουργίας μπορεί να ζήσει, πολύ μεγάλη ευχή, μακάρι να γίνει, αλλά είναι πολύ σπάνιο, πολύ μικρή μερίδα φωτογράφων πουλούν και ακόμα μικρότερη μπορούν να ζήσουν από αυτό. Αν πάλι θελήσει να ασχοληθεί ταυτόχρονα με το ίδιο μέσο, με την ίδια μηχανή, με την ίδια λογική, με την ίδια αισθητική, να υπηρετήσει και το εμπόριο της φωτογραφίας και την προσωπική του δουλειά, μάλλον δεν θα τα καταφέρει, διότι οι τομείς που αποφέρουν οικονομικά και που έχουν και μία κοινωνική προβολή έχουνε πολύ ισχυρούς νόμους. Για παράδειγμα είναι πιο πιθανό να μπορέσει να ζήσει και να αφεθεί ελεύθερος κάνοντας κάτι ταπεινό όπως είναι η φωτογράφηση θρησκευτικών μυστηρίων ή τελετών, ή έργων τέχνης, παρά η μόδα, η διαφήμιση, οτιδήποτε σχετίζεται με νόμους αγοράς. Άρα λυπούμαι που δεν μπορώ ποτέ να δώσω απάντηση σε αυτό το ερώτημα επαγγελματικού προσανατολισμού, διότι ο ρόλος ο δικός μου είναι να καλλιεργώ όσο μπορώ τη δημιουργική ανάγκη και δύναμη που έχει ο καθένας μέσα του, σεβόμενος απόλυτα τις πρώτιστες βιοποριστικές ανάγκες που πρέπει να τις λύσει ο καθένας με τις δικές του δυνάμεις.