Η τέχνη, όπως και η θρησκεία, ακριβώς επειδή και οι δυο τους ασχολούνται με άγνωστα πράγματα, μεταφυσικά, και ακριβώς επειδή και οι δυο τους υπογείως ασχολούνται με τον θάνατο έχουν ανάγκη από μια ιεροτελεστία. Όλοι γνωρίζουν πόσο μοναδικός σκηνοθέτης είναι κάθε θρησκεία, και όλοι οι κληρικοί απανταχού της γης, στο να δημιουργούν αυτή την ιεροτελεστική ατμόσφαιρα που βοηθάει την ανάταση, τη μέθεξη, το παραμύθιασμα για να το πούμε πιο απλά και μέσα από την οποία περνάνε και οι θεωρίες και οι διδασκαλίες και όλα τα εσωτερικά που δεν μπορεί να περάσει αλλιώς η θρησκεία. Η τέχνη έχει κι αυτή την ίδια ανάγκη, γι’ αυτό και ο τρόπος που στήνεις μία έκθεση, ο τρόπος που φτιάχνεις ένα βιβλίο, ο τρόπος που χρησιμοποιείς έναν χώρο για παράσταση, οι φωτισμοί, όλα συμβάλλουν στο να δημιουργήσουν μία διάσταση ιεροτελεστίας. Δεν θα ξεχάσω όταν ήμουν μικρός στις παραστάσεις του Κουν πόσο εντύπωση μου είχε κάνει στο μικρό θεατράκι του Θεάτρου Τέχνης, όταν κλείνανε τα φώτα και μπαίναν στο σκοτάδι οι ηθοποιοί και ανάβαν ξαφνικά τα φώτα και βλέπαμε το ξεκίνημα του έργου. Αυτό ήταν μία ιδιοφυής διάσταση ιεροτελεστίας. Η φωτογραφία έχει τη μικρότερη δυνατότητα ιεροτελεστίας, διότι τα μέσα της είναι πάρα πολύ φτωχά και περιορισμένα. Είναι πολύ εύκολη. Είναι πολύ γρήγορη. Και όσο προχωράει η τεχνολογία, τόσο η ιεροτελεστία μειώνεται. Παλιά είχαμε την ιεροτελεστία της προετοιμασίας των γυάλινων πλακών, μετά είχαμε το φιλμ, είχαμε την ιεροτελεστία των μεγάλων μηχανών και του flash, είχαμε τα τριπόδια, είχαμε την πολύ μεγάλη ιεροτελεστία του σκοτεινού θαλάμου. Όλα αυτά χαθήκανε. Δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για ιεροτελεστία μπροστά σε ένα κομπιούτερ το οποίο έχει σπίτι του. Δεν μπορεί να μιλήσει για ιεροτελεστία όταν πολυβολούμε το θέμα μας με τις μηχανές μας. Και δεν έχει κανένα νόημα να αρνηθούμε αυτή τη μεγάλη προσφορά της τεχνολογίας σε ευκολία και σε μείωση του κόστους και θα ήταν και παράλογο να προσπαθήσουμε να επαναφέρουμε μια άχρηστη πλέον ιεροτελεστία, πλασματική. Η λύση είναι μία, διότι δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς την ιεροτελεστία. Να βάλει ο καθένας από εμάς μια δική του ιεροτελεστία. Να ξέρει εκείνος πώς πρέπει να σεβαστεί τους δικούς του κανόνες, πώς θα βγει να φωτογραφίσει, με ποιο τρόπο, με ποια μηχανή, τι θα κουβαλάει μαζί του, ποια σκέψη θα έχει προηγηθεί, που και αυτή είναι μέρος της ιεροτελεστίας. Τι θα κάνει επιστρέφοντας από τη φωτογράφηση, πώς θα αντιμετωπίσει τις φωτογραφίες του, με ποιο ρυθμό θα τις απορρίψει ή θα τις αποδεχτεί. Όλα αυτά αποτελούν μέρος μιας προσωπικής ιεροτελεστίας που νομίζω ότι ο καθένας μας οφείλει να σεβαστεί και ταυτόχρονα μια επίσης ιεροτελεστία στο πώς παρουσιάζει τις φωτογραφίες. Διότι και αυτή έχει χαθεί μέσα από το διαδίκτυο. Χάθηκε η ιεροτελεστία της έκθεσης, χάθηκε η ιεροτελεστία των εγκαινίων, αφού όλες οι φωτογραφίες ανεβαίνουν χωρίς επιλογή -σχεδόν- στο διαδίκτυο. Νομίζω ότι κάθε σοβαρή διαδικασία στη ζωή μας, όπως και η ερωτική συνεύρεση, όπως και η χαρά του να είσαι με κάποιον, όπως ένα φαγητό, χρειάζονται μια ιεροτελεστία. Δεν ήμουν και ούτε είμαι αντίθετος με τη φωτογράφηση μέσω τηλεφώνων. Και τα τηλέφωνα είναι εξαιρετικές μηχανές πλέον, πλην όμως έχουν την αδυναμία να είναι σύντροφοι μας καθημερινοί. Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις ιεροτελεστία με έναν σύντροφό σου, που τον έχεις κάθε μέρα μαζί. Αν τα καταφέρετε, ούτε με τα τηλέφωνα έχω διαφωνία, αλλά θα πρέπει να τους δώσετε τη διάσταση μιας ιεροτελεστίας, χωρίς την οποία το αποτέλεσμα συνήθως υποφέρει.