Μερικές φορές μου γίνεται η ερώτηση από μαθητές μου πώς μπορεί κανείς να ξεκολλήσει από μία περίοδο φωτογραφικής ξηρασίας, όταν δηλαδή δεν μπορεί πια να βγάλει, δεν ξέρει τι να βγάλει και ούτω καθεξής. Είναι λίγο παράξενη ερώτηση και αν σκεφτούμε τις άλλες τέχνες, θα βρούμε τις απαντήσεις. Καταρχήν ο φωτογράφος δεν φωτογραφίζει για να κάνει σπουδαία φωτογραφία. Δεν φωτογραφίζει γιατί κάτι θέλει να φωτογραφίσει συγκεκριμένο. Θέλει απλώς να κάνει φωτογραφία. Όπως ο ζωγράφος κάνει ζωγραφική και ο ποιητής κάνει ποίηση. Μια φορά ένας μεγάλος Γάλλος ποιητής τον οποίο είχα συναντήσει στη Ρώμη, ο Claude Roy, είχε πει σε μία ομιλία του ότι είναι καλό πολλές φορές να βάζει κανείς τον εαυτό του κάθε πρωί, αφού πλυθεί και πιει τον καφέ του, να κάνει για μία ώρα ποίηση, να γράφει ποίηση. Στο τέλος ενός μήνα, είπε, μάλλον δεν θα έχει γράψει κανένα σπουδαίο ποίημα, αλλά θα έχει μάθει πολλά για την ποίηση. Επομένως, δεν μπορώ να καταλάβω την απορία ή το ερωτηματικό που μπορεί να έχει κάποιος λέγοντας ότι έχει στερέψει φωτογραφικά, αν περνάει μια περίοδο που δεν έχει βγάλει πολύ καλές φωτογραφίες. Μα αυτό είναι ο κανόνας για έναν δημιουργό. Αυτό που μετράει είναι η επιθυμία της διαδικασίας της φωτογραφίας. Ο Giacometti, ο γλύπτης, έλεγε: συνεχίζω να κάνω γλυπτική επειδή δεν καταλαβαίνω, επειδή δεν πετυχαίνω. Αν πετύχω τελείωσα. Άρα, ας απαλλαγούμε όλοι από τη σχέση μας με το αποτέλεσμα της φωτογραφίας, με την ποιότητα της φωτογραφίας, και ας χαρούμε την εξερεύνηση της διαδικασίας. Επομένως, κάθε φορά που έχουμε μία ευκαιρία να φωτογραφίζουμε, ας την αρπάζουμε. Μία ευκαιρία, εννοώ, μέσα από το καθημερινό μας πρόγραμμα, μία αφορμή. Δεν φωτογραφίζουμε για να κάνουμε καλή φωτογραφία. Φωτογραφίζουμε γιατί κάθε φορά ανακαλύπτουμε το μυστήριο της φωτογραφικής δημιουργίας, το μυστήριο της τέχνης.Ένα ερωτηματικό το οποίο πηγαίνει πιο βαθιά και όχι ένας στόχος. Δεν είναι αθλητισμός στον οποίο επιδιώκεις ένα χαμηλότερο δέκατο του δευτερολέπτου ή λίγα εκατοστά πιο ψηλά. Είναι μία διαδικασία την οποία έχεις ανάγκη, την οποία χαίρεσαι, η οποία πάντοτε είναι μυστηριώδης και μερικές φορές, σπανίως θα έλεγα, σε ανταμείβει με μια καλή φωτογραφία. Άρα, αν αισθάνεσαι ότι έχεις στερέψει, το πρόβλημα δεν είναι της φωτογραφίας. Είναι πολύ ψυχολογικό. Δικό σου δηλαδή. Τι έχεις επενδύσει πάνω στη φωτογραφία και πόσο έχεις υποβαθμίσει την αξία της διαδικασίας της φωτογραφικής.