Στα σαράντα σχεδόν χρόνια που διδάσκω δέχομαι συχνά μια ερώτηση στην οποία δυσκολεύομαι να απαντήσω. Τι ακριβώς είναι το μάθημα που διδάσκω, ποια είναι η φύση του, ποιος είναι ο στόχος του, ποιο είναι το περιεχόμενο του. Τα τελευταία χρόνια προφανώς έχω αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν, αλλά νομίζω ότι πια μπορώ να πω, σχηματικά περίπου, τι είναι το μάθημα που διδάσκω. Τι είναι μάλλον τα μαθήματα στο σύνολό τους που διδάσκω, οι διαλέξεις, ό,τι αφορά το σινεμά ή τη φωτογραφία. Θα έλεγα: προσπαθώ να βοηθήσω τους μαθητές μου να δουν φωτογραφία και να δουν κινηματογράφο. Υπερφίαλη πρόταση γιατί είναι σαν να προϋποθέτω ότι δεν μπορούν να δουν. Πιστεύω ότι έτσι συμβαίνει σε όλες τις τέχνες. Η εξοικείωση, τα χρόνια που έχουμε ξοδέψει όσοι ασχολούμαστε με αυτά, το γεγονός ότι αυτό είναι η δουλειά μας, μας έχει βοηθήσει να βλέπουμε αυτά που ο -καθόλα έξυπνος αλλά όχι τόσο εξοικειωμένος με αυτά- κόσμος δεν βλέπει. Επομένως, εάν βοηθήσω, με πολλούς τρόπους που εφευρίσκω όσο προχωρώ ως δάσκαλος, τον μαθητή μου να δει φωτογραφίες, να τις τοποθετήσει, αφενός θα αυξήσει την απόλαυση του, καταλαβαίνοντας περισσότερο τι κάνει ο φωτογράφος θα απολαύσει περισσότερο το έργο του, ή ο σκηνοθέτης στην περίπτωση του κινηματογράφου, αφετέρου αν αποπειραθεί να κάνει κι αυτός κάτι παρόμοιο, τότε θα μπορέσει να αξιοποιήσει την ευφυία του, το ταλέντο του, τις ικανότητές του. Δηλαδή, πολλές φορές πιστεύω ότι το βασικό πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος δεν απολαμβάνει γιατί δεν καταλαβαίνει. Και κατά συνέπεια όταν αποφασίσει να δημιουργήσει ο ίδιος, το βασικό του πρόβλημα είναι η επικοινωνία με τα έργα των άλλων. Αν εξασφαλίσει την επικοινωνία με τα έργα των άλλων θα μπορέσει να πετύχει την αξιοποίηση του δικού του δυναμικού. Πέραν όμως από αυτό το πρώτο και βασικό στάδιο της διδασκαλίας, υπάρχει και ένα δεύτερο, το οποίο προσπαθώ να καλύψω με μαθήματα κριτικής, με μαθήματα σχολιασμού, δηλαδή προσπαθώ να ανασύρω από το χάος των πολλών φωτογραφιών που κάνει ο κάθε φωτογράφος εκείνες που δείχνουν ορισμένα στοιχεία μιας πιο προσωπικής προσέγγισης, εκείνες που τον κάνουν ελαφρώς να ξεχωρίζει από τη μάζα όλων των φωτογράφων που ασχολούμαστε περίπου με τα ίδια πράγματα. Επισημαίνοντας του κάτι καλό, όχι σε έναν τρίτο, αλλά κάτι καλό, κάτι ιδιαίτερο, στον εαυτό του, τον σπρώχνω προς αυτή την κατεύθυνση, όπου φαίνεται ότι μπορεί να δημιουργήσει πιο αποτελεσματικά. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το μάθημα μου. Δεν είναι γοητευτικό, είναι αρκετά δύσκολο. Και είναι αρκετά δύσκολο διότι ξυπνάει στον μαθητή τα όρια της αδυναμίας του και της άγνοιάς του. Πρέπει να το δεχτεί αυτό ο μαθητής, για να ωφεληθεί από ένα τέτοιο μάθημα.