fbpx

067. Παλαιοί και Νέοι Καλλιτέχνες

Πέμπτη, 05 Σεπτεμβρίου 2024 16:10

Το εξηκοστό έβδομο video των "Μικρών Μονόλογων από τον Πλάτωνα Ριβέλλη για τη Φωτογραφία και την Τέχνη" (σειρά 2η, 2017).

Παλαιοί και Νέοι Καλλιτέχνες

Ένα συνηθισμένο ερώτημα που τίθεται κυρίως από νέους ανθρώπους είναι γιατί αναφερόμαστε περισσότερο σε παλαιούς φωτογράφους, και προφανώς αποβιώσαντες φωτογράφους, και όχι τόσο σε σύγχρονους μας ή νέους. Το ερώτημα έχει μια λογική διότι νομίζουν, ειδικά οι νέοι που μας το ρωτούν, ότι θα επικοινωνήσουν καλύτερα με συγχρόνους τους, με το επιχείρημα ότι οι σύγχρονοί τους θα μιλούν για πράγματα πιο κοντά σε αυτούς που τους αφορούν. Εντούτοις, αυτό δεν ευσταθεί. Στην τέχνη δεν υπάρχει παλιό και νέο, δεν υπάρχει παρωχημένο, δεν υπάρχει ξεπερασμένο. Υπάρχει κάτι που δεν επιβιώνει, υπάρχει κάτι που δεν έχει μεγάλη διάρκεια και δύναμη, υπάρχουν επίσης πράγματα που μέσα στους αιώνες ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια, εκτιμώνται περισσότερο από ορισμένες γενιές, κι άλλα που περνάνε στη λήθη για πάντα ή για μια περίοδο. Γενικά στην τέχνη δεν υπάρχει μία αλήθεια, ούτε χρονικά ούτε επί της ουσίας. Υπάρχει ενδιαφέρον και αδιάφορο, καλό και κακό και, γενικώς θα έλεγα, ότι σύγχρονο είναι εκείνο που μας συγκινεί. Είναι προφανές ότι κάτι που έχει περάσει χρόνια και έχει δοκιμαστεί μέσα από την κρίση των ανθρώπων και των φιλότεχνων δικαιούμαστε να το αναφέρουμε και πάνω σε αυτό να πατήσουμε για να κρίνουμε τη σημερινή φωτογραφία, τη σημερινή τέχνη. Την τέχνη την εκτιμούμε επειδή γνωρίζουμε την τέχνη που έχει γίνει μέχρι σήμερα, αλλιώς δεν θα είχαμε τρόπο να κρίνουμε αν κάτι είναι καλό, ή μέτριο, ή κακό. Επίσης, κανείς δε μιλάει για κάτι πραγματικά καινούργιο. Τρόπους καινούργιος βρίσκει για να πει λίγο-πολύ τα ίδια πράγματα που απασχολούσαν και απασχολούν τους ανθρώπους, όπως είναι ο θάνατος, η αγάπη, οι σχέσεις, η θέση μας πάνω στη γη, η ανάγκη για δημιουργία, η επικοινωνία, γι’ αυτά έλεγαν και οι αρχαίοι και αυτά λένε και οι σημερινοί. Αλλάζει ο τρόπος. Και αλλάζει μάλιστα επανερχόμενος, κάνοντας κύκλους. Είναι σαν την λέξη επανάσταση στις λατινικές γλώσσες που σημαίνει ανακύκλωση. Δεν υπάρχει ουσιαστικά κάτι καινούργιο. Το μόνο καινούργιο που υπάρχει είναι ο καλλιτέχνης, ο φωτογράφος πίσω από τη μηχανή, ο οποίος κάθε φορά μας δείχνει τον ίδιο κόσμο που όλοι ξέρουμε μέσα από τα δικά του ματιά. Η γλώσσα που είναι σύγχρονη, άρα για τους νέους ανθρώπους πιο οικεία, τους κάνει να νομίζουν ότι ο σύγχρονος φωτογράφος τούς μιλάει περισσότερο για δικά τους πράγματα. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχουνε κάνει τον κόπο να καταλάβουν πραγματικά ποια είναι η γλώσσα της τέχνης και μέσα από την γλώσσα της τέχνης να αντιληφθούν την πρωτοτυπία της γλώσσας τού κάθε καλλιτέχνη, του κάθε φωτογράφου. Επομένως να τονίσω και πάλι, ας απολαύσουμε αυτούς που ήδη ξέρουμε ως μεγάλους καλλιτέχνες. Είναι προφανές ότι οι σημερινοί δεν έχουν περάσει από την κρίση τού χρόνου, επομένως έχουμε μεγαλύτερη δυσκολία και μεγαλύτερη ευθύνη να αποφασίσουμε αν κάποιος αξίζει ή δεν αξίζει και θα μας πάρει καιρό να βγάλουμε -που θα βγάλουμε βέβαια- και πάλι μέσα από τη δική μας γενιά μεγάλους φωτογράφους, τους οποίους θα θαυμάζουν και θα εκτιμούν και οι επόμενοι. Η τέχνη δεν έχει χρόνο. Ο χρόνος της είναι όλη η ζωή του ανθρώπου. Και όταν κάποιος είπε στο γύρισμα του αιώνα ότι και η τέχνη πέθανε, όπως σε κάθε γύρισμα αιώνα όλοι νομίζουνε ότι κατηγορίες του πολιτισμού πεθαίνουν, ενώ δεν αληθεύει, ένας Έλληνας φιλόσοφος, ο Κώστας Αξελός είπε: «αν η τέχνη πέθανε, τότε ο επιθανάτιος ρόγχος της θα είναι μακρύτερος από τη ζωή της».