fbpx

035. Μεταμόρφωση, αφαίρεση, υπέρβαση

Πέμπτη, 05 Σεπτεμβρίου 2024 16:10

Το τριακοστό πέμπτο από τη σειρά videos "Μικροί Μονόλογοι από τον Πλάτωνα Ριβέλλη για τη Φωτογραφία και την Τέχνη".

Μεταμόρφωση, αφαίρεση, υπέρβαση

Οτιδήποτε φωτογραφίζουμε είναι ένα γεγονός, στατικό ή κινούμενο, είναι ένα γεγονός της πραγματικής ζωής. Οφείλουμε να το μετατρέψουμε σε ένα φωτογραφικό γεγονός. Κάτι δηλαδή που χωρίς τη φωτογραφία και χωρίς τη δική μας μεσολάβηση δεν θα υπήρχε. Εάν παραμείνει πραγματικό γεγονός, δεν έχει κανένα ενδιαφέρον. Γι’ αυτό και στη φωτογραφία στην προσπάθεια να γίνει ένα φωτογραφικό γεγονός οι αξίες τής πραγματικότητας αλλάζουν. Και κυρίως αλλάζουν ιεράρχηση. Μπορεί κάτι πολύ μικρό της πραγματικής ζωής, π.χ. ένα ίχνος πάνω σε μία επιφάνεια, ένα σχέδιο πάνω σε ένα φόρεμα, μία κίνηση, που στην πραγματική ζωή περνάει απαρατήρητο και κατατάσσεται στην τελευταία κατηγορία των γεγονότων, στη φωτογραφία να είναι αυτό που θα καθορίσει το φωτογραφικό γεγονός. Άρα στη φωτογραφία, και στην τέχνη γενικά, αυτό που μετράει είναι η μεταμόρφωση. Τα πράγματα είναι διαφορετικά από αυτά που πήρα. Άλλωστε η Τέχνη κατά τον André Malraux είναι η Μεταμόρφωση των Θεών. Αυτό γίνεται με έναν αφαιρετικό τρόπο. Άλλη μία λέξη που καθορίζει όλες τις τέχνες. Η αφαίρεση δεν έχει να κάνει με αυτό που ονομάστηκε αφαιρετική τέχνη, έχει να κάνει με το ότι η τέχνη από μόνη της είναι αφαιρετική, διότι στην πραγματικότητα ότι και να κάνει αφαιρεί για να τονίσει. Και αυτό είναι πάρα πολύ ουσιαστικό και αρκετά δύσκολο να το ορίσει κανείς με ορισμούς και εξηγήσεις. Τέλος, όταν όλα αυτά φτάσουν σε έναν υπερθετικό βαθμό, τότε μπορεί να πούμε ότι έχουμε υψηλή τέχνη, δηλαδή υπέρβαση ακόμα και αυτής της μεταμόρφωσης. Δεν μπορεί κανείς να ορίσει τι είναι η υπέρβαση, αλλά θα το λέγαμε πολύ απλά (αν μπορεί να πει κανείς ότι αυτά τα πράγματα είναι απλά), όταν ταυτίζεσαι τόσο με αυτό που είναι μπροστά σου, ώστε επανέρχεσαι σε αυτό αφού το διαπεράσεις, αφού περάσεις μέσα από αυτό και γίνεις ένα με αυτό και τότε το βλέπεις και το αποδίδεις διαφορετικά. Αυτό συμβαίνει στην πραγματικότητα ερήμην του καλλιτέχνη μερικές σπάνιες φορές που μπορεί να κάνει πραγματικά κάτι πέρα από τον εαυτό του. Ο μόνος τρόπος να το κάνει δεν είναι να το επιδιώκει, αλλά να δημιουργήσει τις συνθήκες, τις προϋποθέσεις, τη μέθοδο, που θα τον οδηγήσει σε αυτό. Εντέλει, αν βάλουμε όλα αυτά μαζί, μαζί με τη γενική ιδέα που έχει ο καλλιτέχνης για την τέχνη και το έργο του και τον εαυτό του, θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μία ταυτότητα του καλλιτέχνη, που θα είναι απροσδιόριστη αλλά σαφής, κραυγαλέα σαφής πάνω στο έργο. Αυτή η ταυτότητα δεν μπορεί να δημιουργηθεί σε πολύ μικρή ηλικία, ηλικία ζωής ή ηλικία φωτογραφίας, αλλά πρέπει να προκύψει σιγά-σιγά και να αποτελέσει έκπληξη και για τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Άρα το ζητούμενο είναι η δημιουργία ύφους, η δημιουργία ταυτότητας, η δημιουργία καλλιτεχνικής υπογραφής, αλλά δεν είναι κάτι που μπορεί να επιδιώκει κανείς και δεν είναι κάτι που μπορεί να το πετύχει σε πολύ φρέσκια καλλιτεχνική ηλικία.