Φωτογραφία σημαίνει μόνο αναμνήσεις και συγκίνηση για το παρελθόν;
Η φωτογραφία χρησιμοποιεί τις αναμνήσεις και τη συγκίνηση για το παρελθόν για να τις αναβαθμίσει σε ένα παρόν που θα ενδιαφέρει και το μέλλον. Μια και ο χρόνςε είναι ένα από τα συστατικά της μπορεί να τον διατρέχει προς κάθε κατεύθυνση.
Ένα έμπειρο μάτι τι μπορεί να δει σε μια φωτογραφία πέρα από το τοπίο και τα πρόσωπα; Μπορεί να διαβάσει τα συναισθήματα και του φωτογράφου ή μόνον των εικονιζομένων;
Μια φωτογραφία μιλάει περισσότερο για αυτόν που την τράβηξε, λιγότερο για αυτόν που τη βλέπει και ελάχιστα για αυτό που αποτυπώνει. Το έμπειρο μάτι έχει το πλεονέκτημα να μπορεί να διαβάζει τη φωτογραφική γλώσσα. Αρκεί να μην έχει χάσει το χάρισμα της έκπληξης, το οποίο είναι προνόμιο του μη έμπειρου ματιού.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας καλής φωτογραφίας;
Καλή είναι η φωτογραφία την οποία δεν μπορείς να περιγράψεις με λόγια, εκείνη που συνδυάζει άρρηκτα τη φόρμα και το περιεχόμενο, αυτή που μετατρέπει το ασήμαντο σε σημαντικό, εκείνη που γεννάει ένα φωτογραφικό γεγονός μεταμορφώνοντας ένα πραγματικό γεγονός. Η απαρίθμηση αυτή δεν έχει τέλος και θα βρίσκεται πάντα σε αδυναμία να εξαντλήσει την απάντηση.
Άλλο καλή, άλλο σωστή φωτογραφία;
Σωστή είναι συνήθως μια φωτογραφία μέτρια αλλά πάντως μη απορριπτέα. Η σωστή γίνεται καλή όταν αρχίζει να ερωτοτροπεί με την αποτυχία.
Ποιες είναι οι γοητευτικές πλευρές της φωτογραφίας;
Η σχέση της με τον χρόνο. Κάθε φωτογραφία είναι ενδιαφέρουσα και μόνο από το γεγονός ότι παίζει με τον χρόνο του κόσμου. Η φωτογραφία παίζει με τη ζωή και τον θάνατο εκείνων που αποτυπώνει.
Και οι δύστροπες;
Ότι ο φωτογράφος πρέπει να σέβεται αυτό που καλείται να μεταμορφώσει και ότι το αποτέλεσμα απέχει πάντοτε τόσο από αυτό που ο φωτογράφος είδε όσο και από αυτό που φαντάστηκε.
Αυθόρμητες φωτογραφίες ή με πόζα μπροστά σε μνημεία;
Δεν υπάρχει τίποτα απόλυτα αυθόρμητο και τίποτα απόλυτα ποζάτο. Και στις δύο πάντως περιπτώσεις μπορεί να έχουμε μια αδιάφορη ή μια σπουδαία φωτογραφία. Αρκεί στόχος μας να μην είναι ούτε το πορτρέτο ούτε το μνημείο αλλά η φωτογραφία. Χωρίς όμως να ξεχνάμε ούτε το πορτρέτο ούτε το μνημείο.
Ψηφιακή ή αναλογική φωτογραφική μηχανή;
Δεν ωφελεί να πηγαίνει κανείς αντίθετα στην εξέλιξη της τεχνολογίας. Ας συγκεντρώσει τις δυνάμεις του στον έλεγχο των αρνητικών επιπτώσεων της τεχνολογίας.
Ναι στη μηχανή μιας χρήσης;
Γιατί όχι;
Φωτογραφίες ή βίντεο στις διακοπές;
Το βίντεο είναι ένα εντελώς εξειδικευμένο μέσο που δεν ενδείκνυται για αναμνηστική χρήση, μόνο για καταγραφική και αρχειακή δουλειά. Η καλλιτεχνική πλευρά του πάντως απαιτεί ιδιαίτερα προχωρημένες γνώσεις.
Είκοσι πέντε χρόνια ασχολείστε επαγγελματικά με τη φωτογραφία. Εξακολουθεί να σας συγκινεί;
Όταν τύχει να αμφιβάλλω γι΄αυτήν έρχονται οι καλές δουλειές πολλών νέων μαθητών μου για να με γεμίσουν με εμπιστοσύνη και ενθουσιασμό.
Είναι η φωτογραφία μια μάχη με τον χρόνο;
Δεν υπάρχει μάχη με τον χρόνο. Ίσως μόνο στοχασμός πάνω στον χρόνο. Η φωτογραφία είναι εργαλείο γι’ αυτόν τον στοχασμό. Αλλά και όλη η τέχνη.
Έχετε πει πως ο κόσμος δεν ξέρει να βλέπει φωτογραφίες. Τι πρέπει να προσέχει για να τη δει;
Το πρόβλημα δεν είναι ότι ο κόσμος δεν βλέπει φωτογραφίες. Διότι είναι ολλά εκείνα που δεν βλέπει και δεν ξέρει. Το πρόβλημα υπάρχει επειδή ο κόσμος είναι πεισμένος ότι ξέρει να βλέπει φωτογραφία. Για να ελπίσει να δει χρειάζεται να προσπαθήσει πέρα από αυτό που περιγράφεται στη φωτογραφία.
Τι χάνει κάποιος που αρνείται να ποζάρει και τι κάποιος που αρνείται να τραβήξει φωτογραφίες;
Αν συνηθίσει να ποζάρει και να αδιαφορεί για το αποτέλεσμα, θα εξοικειωθεί με την εικόνα του. Αν συνηθίσει να τραβάει και να αδιαφορεί για το αποτέλεσμα, θα μάθει πολλά για τη διαδικασία της δημιουργίας.
Πέντε συμβουλές για σωστά κλικ;
1. φωτογραφία είναι όλο το κάδρο και όχι μόνο το κέντρο. Όταν τραβάμε κοιτάμε τις τέσσερις γωνίες. Αν μας ικανοποιούν, θα μας ικανοποιεί και το κέντρο.
2. Μην προσπαθούμε να φτιάξουμε έναν τουριστικό οδηγό των διακοπών μας. Ας κοιτάξουμε τι μας ενδιαφέρει και πόσο ιδιαίτερα μπορούμε να το αποδώσουμε. Ας πιστέψουμε για λίγο ότι ο κόσμος εκεί έξω φτιάχτηκε για μας.
3. Η πρώτη και μόνη φωτογραφία δεν είναι αναγκαστικά η καλύτερη. Ας τραβήξουμε και άλλες με παραλλαγές τεχνικής και κάδρου επιτρέποντας στο θέμα και στη φωτογραφία να μας εκπλήξουν.
4. Το ύψος μας δεν είναι η μοναδική δυνατή γωνία λήψης. Ας λυγίσουμε τα γόνατα και ας μετακινηθούμε λίγο μήπως και πετύχουμε μια γωνία πιο ενδιαφέρουσα.
5. Η συγκίνηση από μια φωτογραφία δεν αποτελείται από τα συναισθήματα μας, αλλά από την ένταση με την οποία αυτά φορτίζουν τη φωτογραφία. Η ένταση αυτή επιτείνεται ότι στη φωτογραφία υπάρχουν δύο πόλοι, σύγκρουσης ή συνεργασίας. Δύο θέματα, δύο φόρμες, δύο κατευθύνσεις ή οτιδήποτε κάνει τη φωτογραφία πιο μυστηριώδη και σύνθετη.