22-4-96
Τη ζωή μας ορίζουν ο φόβος και η αγάπη. Συναισθήματα ελκυστικά και τρομακτικά, αν βυθιστείς στο σκοτάδι που τα συνοδεύει, επικίνδυνα ή άχρηστα, αν επιθυμήσεις να τα ερμηνεύσεις ή να τα ελέγξεις, πνευματική τροφή αν αποδεχτείς την αντιφατική τους δύναμη.
Πίσω τους κρύβεται ο χρόνος.
Η αγάπη για τον πλησίον, αντιμέτωπη με την ατομικότητά μας. Ο φόβος απέναντι στη βεβαιότητα τής αρρώστιας, των γηρατειών και τού θανάτου, και στην αβεβαιότητα τού Θεού. Η ανάγκη για μια ταυτότητα, που αναζητούμε στον τόπο που γεννηθήκαμε, στην παιδική μας ηλικία, αλλά και στο παγκόσμιο φορτίο πολιτισμού που κουβαλάμε. Συναισθήματα απλά στη βίωσή τους, και αδιαπέραστα στην προσπάθεια να τα ελέγξουμε, συνθέτουν το πλέγμα πάνω στο οποίο υφαίνεται η ζωή μας.
Ανίκανοι να τα αποδεχτούμε ως έχουν, μετατρέπουμε το αφηρημένο σε συγκεκριμένο και καταφεύγουμε, άλλοτε με αφέλεια κι άλλοτε με πονηρία, στην κατάταξη τους σε “Ιδανικά”, “Αξίες” και “Θεσμούς”, σε “Πατρίδες”, “Εκκλησίες” και “Οικογένειες”, ώστε να συμφιλιωθούμε με την απαιτητική παρουσία τους και να καλυφθούμε από την επώδυνη απουσία τους. Αναιρώντας τη σημασία τους, γελοιοποιώντας τη λειτουργία τους και νοθεύοντας τον σκοπό τους τα περιορίζουμε, ώστε ο πλησίον να γίνει συμπατριώτης, η ταυτότητά μας γεωγραφικός προσδιορισμός, οι αγάπες μας βαθμοί συγγενείας, και ο άγνωστός μας Θεός δογματικός αρχηγός. Η κατάταξη και οι ορισμοί εξαφανίζουν το άγχος τής διαφοράς και τής άγνοιας, αφού πλέον οι φόβοι μας κι οι αγάπες μας περιβλήθηκαν σχήματα συγκεκριμένα και για όλους ίδια. Τα συναισθήματα τώρα πια ελέγχονται.
Εν τούτοις,o χρόνος εξακολουθεί να μάς ξεφεύγει.
Στις μέρες μας, καθώς λένε, υποχώρησαν τα ιδανικά σε όφελος τών υλικών αξιών. Δεν είναι όμως αυτές που έφεραν τις πιό μεγάλες συμφορές στην ιστορία τού κόσμου. Τουλάχιστον όχι όσο χρησιμοποιήθηκαν μέσα από την ειλικρίνεια (και ωμότητα) τών μετρήσιμων συμφερόντων που εκπροσωπούσαν. Χρειάστηκε να καλυφθούν κάτω από οργανωμένα και ομαδοποιημένα “ιδανικά” και “αξίες”, για να γίνουν πραγματικά καταστροφικές. Κάτι που φαίνεται να ξεχνούν οι νέοι “φωτισμένοι” απολογητές τής “ιδανικοπληξίας” και “θεσμοπληξίας”.
Είναι άραγε σκόπιμο σε μια οργανωμένη (και για πρώτη φορά ομολογημένη) επίθεση υλικών αξιών και συμφερόντων, να απαντάμε με μια νέα ιδεολογική ομαδική στράτευση, που εκμεταλλεύεται τα συναισθήματα μας για να δώσει νέα σημασία σε παλιούς θεσμούς; Τίποτα άραγε δεν διδαχτήκαμε από τις καλοπροαίρετες στρατεύσεις τής ιστορίας;
Τώρα που οι Μεσαίωνες μοιάζουν μακρινοί, ας μην τους νοσταλγούμε, κι ας δείξουμε εμπιστοσύνη στον καθέναν από μας, στην ικανότητά του να ζει με τους προσωπικούς του “θεσμούς”, στη δύναμή του να αντισταθεί με τις πνευματικές αξίες που ο ίδιος θα αναπτύξει, στην ελευθερία του να δίνει τις δικές του απαντήσεις.
Αφού έτσι κι αλλιώς ο χρόνος πάντα θα μάς ξεφεύγει.