Αφήγηση και συναίσθημα ή περιγραφή και συγκίνηση
Οι θεατές των φωτογραφιών, το ευρύ κοινό όπως λέμε, συνήθως επηρεάζονται από αυτό που νομίζουν ότι αφηγείται η φωτογραφία. Δηλαδή, ξεκινούν από τα στοιχεία που εμφανίζονται στο κάδρο και φτιάχνουν μια ιστορία δική τους, φανταστική, η οποία μπορεί να έχει και μια σχέση με μία λεζάντα που ακολουθεί -συνοδεύει- τη φωτογραφία. Στην πραγματικότητα η φωτογραφία δεν λέει απολύτως τίποτα, δεν αφηγείται απολύτως τίποτα, παρά μόνο περιγράφει. Δηλαδή, λέει τι δείχνει, χωρίς να συνδυάζει αυτά που δείχνει -ένας άνθρωπος, που θα είναι μεγάλος ή μικρός στην ηλικία, αγνώστου εθνικότητος, με κάποιον άλλον άνθρωπο, που δεν θα ξέρουμε ποια είναι η σχέση τους- όλα τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν είτε με τη λεζάντα, είτε με κείμενα που συνοδεύουν τη φωτογραφία, είτε με τη φαντασία του θεατή, του αναγνώστη της φωτογραφίας. Πρέπει να καταλάβει ο θεατής ότι, χωρίς να αποκλείσουμε όλα τα άλλα, αυτό που κάνει τη φωτογραφία δυνατή είναι η περιγραφή της. Ούτε καν αυτό που σκεφτόταν ο φωτογράφος, ούτε καν αυτό που σκέφτεται ο θεατής. Το δεύτερο που απασχολεί τον θεατή είναι τα συναισθήματα. Θεωρεί ότι μια φωτογραφία -και γενικά ένα έργο τέχνης- έχει γίνει για να ενσωματώσει συναισθήματα του καλλιτέχνη και για να προκαλέσει συναισθήματα του θεατή. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Το έργο τέχνης ξεκινάει από συναισθήματα που όλοι οι άνθρωποι έχουν μέσα τους, αλλά στην πραγματικότητα τα συναισθήματα αυτά δεν είναι παρά η αφετηρία για τη δημιουργία. Το ίδιο το θέμα οδηγεί στη δημιουργία και η ίδια η δημιουργία δημιουργεί τη συγκίνηση. Και όταν λέμε συγκίνηση εννοούμε κάτι πολύ ευρύτερο και πολύ πιο σύνθετο από συναισθήματα χαράς, λύπης που κάθε άνθρωπος ζει και νιώθει στη ζωή του. Επομένως, ένα έργο τέχνης -και μια φωτογραφία όταν είναι τέχνη- ενσωματώνει, περικλείει, έναν βαθμό συγκίνησης, δηλαδή έντασης, και προκαλεί στον θεατή έναν αντίστοιχο -έστω και διαφορετικού περιεχομένου- βαθμό συγκίνησης και έντασης. Είναι δηλαδή όχημα συγκίνησης, όχι όχημα μεταφοράς συναισθημάτων. Εάν μάλιστα περιορίσουμε τη φωτογραφία στην αφήγηση, δεν την κάνουμε παρά ένα παρακολούθημα του λόγου. Δεν της δίνουμε τη δική της αυτονομία, που είναι η περιγραφή και μέσω της περιγραφής η συγκίνηση.