fbpx

Να ζήσουμε το παρόν

6-6-94

Μέχρι σήμερα ζούσα το παρελθόν και το μέλλον. Πριν από λίγο συνειδητοποίησα το παρόν. Η διαπαιδαγώγησή μας από το σχολείο, την οικογένεια, την κοινωνία στηρίχτηκε πάντοτε στη σημασία του μέλλοντος. Της καριέρας των επερχόμενων γενεών, των παιδιών μας, του πλανήτη.

Οι κινήσεις μας καθοδηγούνται από την προφητική καταξίωση που ένα πετυχημένο μέλλον θα τους προσδώσει.

Οι απολαύσεις μας κερδίζουν ή χάνουν, αν όχι σε ένταση πάντως σε σημασία ανάλογα με τις πιθανολογούμενες συνέπειες που θα προκαλέσουν σε κοντινό ή μακρινό μέλλον. Οι επιλογές της ζωής μας λαμβάνουν υπόψη τα αποτελέσματα που θα προκαλέσουν κάποτε. Αλλά το μέλλον συχνά στηρίζεται για να δικαιωθεί στο παρελθόν. Παίρνει κι αυτό μέρος στις εκτιμήσεις μας, στις επιλογές και στις απολαύσεις μας, αν και δεν παραλείπουν να μας τονίζουν ότι ακόμα κι αυτό, ξεκομμένο από τους σχεδιασμούς του μέλλοντος μετατρέπεται σε νοσηρό συναισθηματισμό.

Βρισκόμαστε αίφνης στο μέσον της ζωής να αναφερόμαστε σε ένα δεδομένο και βέβαιο παρελθόν φορτωμένο με σκιές, να προσπαθούμε από κάτι που έληξε να αντλήσουμε, όχι όπως θα περίμενε κανείς συγκίνηση αναμνήσεων και αναπόληση στιγμών (γιατί τότε θα μας κατηγορήσουν για ανώφελη παρελθοντολαγνεία), αλλά μάλλον διδάγματα για το μέλλον. Για ένα μέλλον του οποίου τόσο η ύπαρξη όσο και το περιεχόμενο παραμένουν πάντοτε αβέβαια παρά τις επίμονες προσπάθειές μας να το θεωρήσουμε σίγουρο και φορτωμένο ελπίδες.

Η λογική αδυναμία να συλλάβουμε την έννοια του χρονικού παρόντος μας οδηγεί στο παράλογο αποτέλεσμα να το εξαφανίζουμε και στη θέση του να βάζουμε μια διαρκή εναλλαγή παρελθόντος και μέλλοντος.

Μεταμορφωθήκαμε έτσι σε όντα μετέωρα χωρίς καθημερινή διάσταση. Οι απολαύσεις μας έγιναν διανοητικές ακροβασίες που αντλούν από το παρελθόν και στοχεύουν στο μέλλον.

Όταν πια έρχεται η ώρα το παρελθόν να εξισορροπήσει το μέλλον, τουλάχιστον σε μιαν αριθμητική σχέση, όταν η αρχή ξεθωριάζει και το τέλος αχνοφαίνεται, τότε όλα αρχίζουν να μοιάζουν παρόντα. Ο χρόνος επιμηκύνεται και σταματά. Το παρελθόν συναντά το μέλλον. Οι αναμνήσεις γίνονται καθημερινότητα. Και οι στόχοι στιγμιαίες κατακτήσεις. Τότε είμαστε έτοιμοι να ζήσουμε το παρόν. Να συνδέσουμε τον κόσμο των αισθήσεων με τον κόσμο της αναπόλησης και της ελπίδας. Να αποβάλουμε τη νεύρωση που γεννάει η περιφρόνηση της στιγμής. Να διαστείλουμε το παρόν στα όρια της ζωής μας. Μια κοινωνία ονείρων, που θα αποτελείται από ανθρώπους που θα ζούνε το παρόν από τη γέννηση ως το θάνατο, θα είναι λιγότερο φιλόδοξη, καθόλου νευρωτική και πιθανόν πιο δίκαιη. Τα μέλη της θα δημιουργούν για την απόλαυση της δημιουργίας και όχι του αποτελέσματος. Η διαδικασία της ζωής θα αποκτήσει γι αυτά μεγαλύτερη σημασία από την αρχή και το τέλος της, μέσα στην έτσι κι αλλιώς άγνωστη διάσταση του χρόνου. Έτσι θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το άγνωστο όχι σαν απειλή. Συμφιλιωμένοι με το παρόν, θα συμφιλιωθούν με το χρόνο.