Ιούλιος 2005
Τα τελευταία χρόνια τίθεται όλο και συχνότερα το ερώτημα για τις συνέπειες τής ψηφιακής τεχνολογίας πάνω στην εξέλιξη τής καλλιτεχνικής φωτογραφίας. Και αυτό είναι κάτι λογικό, δεδομένου ότι ο άνθρωπος φοβάται πάντα τις αλλαγές που δεν έχει τον χρόνο να αφομοιώσει. Και η τεχνολογική εξέλιξη έχει εδώ και αρκετό καιρό υιοθετήσει έναν ταχύ καλπασμό ερήμην των ανθρώπων, οι οποίοι δυσκολεύονται να συγχρονίσουν το βήμα τους μαζί της..
Μια πρώτη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι πως αν κάτι δεν ταιριάζει με τους ρυθμούς σου, φρόντισε να διατηρήσεις τους δικούς σου και να μην παρασυρθείς από εκείνους των άλλων. Η τεχνολογία θα είναι πάντα εκεί όταν τη θελήσεις και απλούστατα παραιτήσου από έναν χαμένο αγώνα δρόμου. Με λίγα λόγια να υιοθετήσεις εκείνες τις τεχνολογικές εξελίξεις που νομίζεις ότι έχεις ανάγκη και τις οποίες αισθάνεσαι ότι θα μπορέσεις να ελέγξεις. Μια δεύτερη απάντηση είναι ότι καμία τεχνολογία δεν μπορεί να είναι, ούτε ήταν ποτέ, υπεύθυνη για την άνθηση ή τον μαρασμό μιας τέχνης. Γι’ αυτά πάντοτε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο έχει και θα έχει ο καλλιτέχνης. Και μια τρίτη, και όχι βέβαια τελευταία, απάντηση είναι πως όταν κάτι σου φαίνεται απειλητικά καινούργιο, πρέπει να εντοπίσεις τις αιτίες τού φόβου σου και να καταλάβεις αν αυτός οφείλεται σε εύλογες συντηρητικές αντιδράσεις ή σε δικαιολογημένες διαπιστώσεις.
Είναι μάλλον φανερό ότι η ψηφιακή τεχνολογία επιδεινώνει και οξύνει την (για πολλούς) εγγενή αδυναμία τής καλλιτεχνικής φωτογραφίας, δηλαδή την ευκολία. Και η λέξη ευκολία στην τέχνη είναι ο πρόδρομος τής φλυαρίας, τής ρηχότητας, τού εντυπωσιασμού. Η ευκολία αυτή παραμονεύει τόσο στο στάδιο τής λήψης όσο και σε αυτό τής επεξεργασίας. Ένας καλλιτέχνης, όμως, έτσι κι αλλιώς χρειάζεται όρια, τα οποία αν δεν του θέσει κάποιος άλλος πρέπει να τα θέσει ο ίδιος στον εαυτό του. Στην περίπτωση τής ψηφιακής τεχνολογίας τα όρια αυτά τα χρειάζεται για να αποφύγει τον πειρασμό τής τεχνολογικής μέθης, η οποία θεωρητικά τού επιτρέπει τα πάντα. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει αρκετή σκέψη πάνω στην ίδια τη φωτογραφική τέχνη και ειδικότερα στη φωτογραφία που ο ίδιος θέλει να κάνει. Μέχρι σήμερα, λίγο ή πολύ, η φωτογραφία αυτοπροσδιοριζόταν. Τώρα ο κάθε φωτογράφος πρέπει να την ορίσει για τον εαυτό του. Ο καθορισμός αυτός θα τού δώσει και τη βασική κατεύθυνση που θα προσδιορίσει το πεδίο των κινήσεών του. Οι περιορισμοί που θα τεθούν θα αφορούν τόσο τον τρόπο λήψης όσο και τις επιλογές επεξεργασίας.
Αλλά πριν από όλα ο φωτογράφος πρέπει να πιστέψει ότι αυτό που μετράει είναι η αρχική του φωτογραφία. Αυτή που το μυαλό του συνέθεσε σε συνδυασμό με την πραγματική ζωή που ξετυλιγόταν μπροστά του. Αν δεν το συνειδητοποιήσει, οι σειρήνες τής ψηφιακής ευκολίας και υπερβολής θα τον απομακρύνουν τόσο πολύ από την αρχική του συγκίνηση, ώστε να λησμονήσει ότι όλη η ιστορία ξεκίνησε από τη μοναδική στιγμή που εκείνος βρέθηκε αντιμέτωπος με τον κόσμο. Τότε από καλλιτέχνης θα έχει μετατραπεί σε απλό τεχνίτη.